Je loon als zelfstandige: hoeveel hou jij over?

Wat is je bruto inkomen als zelfstandige?

Onder “bruto” verstaan we al het geld dat jij ontvangt in je zaak. Uitgaven die je doet voor je zaak trek je af van het brutobedrag, dat zijn de zogenaamde kosten. Op het bedrag dat daarna overblijft moet je sociale bijdragen en belastingen betalen. Het resultaat van die rekensom is je netto inkomen.

Het verschil tussen bruto en netto is in grote mate een kwestie van sociale bijdragen en belastingen. Daarom zetten we even op een rij met welke belastingen jij te maken krijgt.

Welke belastingen betaal je als zelfstandige?

• De belasting over de toegevoegde waarde
  Deze belasting – beter gekend als: “de btw” – betaalt de consument. Als zelfstandige draag je alleen de administratieve last om de btw bij je klant te innen, en vervolgens over te maken aan de overheid. Je betaalt dus zelf geen btw, want de btw die jij betaalt op je aankopen mag je in mindering brengen van de btw die je van klanten ontvangt.
• De personenbelasting
  Dit is de belasting die je betaalt op je inkomen uit al je professionele activiteiten – dus niet alleen op je inkomen als zelfstandige.
  
  Bij een vennootschap zit de belasting anders in elkaar. Daar wordt de winst die de zaak maakt belast via de (lagere) tarieven van de vennootschapsbelasting. Betaalt de vennootschap een loon aan de zaakvoerders, bestuurders of werkend vennoten? Dan wordt dit loon wel belast in de personenbelasting.
• Je sociale bijdragen
  Dit is geen belasting in de letterlijke zin van het woord, maar wel je bijdrage aan de sociale zekerheid. Alle werkende mensen dragen hun steentje bij, en genieten in ruil sociale rechten: pensioen, gezondheidszorg, vervangingsinkomen en kinderbijslag.
• De provinciebelasting
  Deze extra heffing mag – inderdaad, niet: moet – de provincie opleggen aan de ondernemingen die er gevestigd zijn. En reken maar dat ze daar gebruik van maken. Eén keer per jaar valt er een aangifteformulier in je bus. Hoe meer oppervlakte je bedrijf beslaat, hoe hoger je belasting.
  
  De kost varieert ook per provincie, tussen de 62 euro (Limburg) en 125 euro (Oost-Vlaanderen). Alleen in Vlaams-Brabant betaal je geen provinciebelasting.
• De gemeentebelasting
  Gemeenten mogen deze aanvullende belasting heffen, als extra percentage bovenop de personenbelasting. Je betaalt beide belastingen altijd samen, via hetzelfde aanslagformulier.

Van netto naar bruto: hoeveel moet je factureren?

Je start een eigen zaak niet (alleen) voor je plezier. Je wilt er ook je boterham mee verdienen, en liefst een goed belegde boterham. Hoeveel omzet moet je precies draaien om netto voldoende over te houden zodat je persoonlijke uitgaven kunt betalen? Met die vraag pols je in feite naar je bruto-inkomen.

Algemeen zou je kunnen stellen dat je netto de helft overhoudt van je bruto inkomen. Met andere woorden: bereken wat je nodig hebt voor je persoonlijke uitgaven en verdubbel dat bedrag – ziedaar het bedrag dat jij moet factureren om rond te komen. Maar dat is behoorlijk kort door de bocht gefietst, onder meer omdat je geen rekening houdt met de kosten specifiek voor jouw activiteit. Zo verricht een dakwerker een ander soort arbeid dan een consultant, en heeft hij dus ook andere kosten en tarieven.

Een voorbeeld

Marlies is een copywriter bij een communicatiebureau. Ze krijgt voor haar pennenvruchten een netto maandloon van 1800 euro, ofwel 21.600 euro op jaarbasis. Zij tuft rond in een bedrijfswagen en kreeg een laptop van het werk die zij ook privé mag gebruiken.

Na veel wikken en wegen overweegt Marlies om haar vaste job in te ruilen voor een loopbaan als freelance copywriter. Zij schat in om 220 dagen per jaar te werken, en wil graag weten welk dagtarief zij moet hanteren om die 21.600 euro te halen.

Uiteraard zal zij haar auto en laptop nu uit eigen zak moeten betalen. Omdat zij daar ook privé gebruik van maakt, kan zij de aankoop ervan maar gedeeltelijk inbrengen als kost. Anderzijds richt zij een deel van haar privéwoning in als werkruimte, waardoor gas, elektriciteit, water en internet een stukje beroepskost zijn. Dat moet bij de berekening dus ook meegenomen worden.

Andere kosten die Marlies moet spijzen: haar boekhouder, een aanvullende pensioenverzekering en de inrichting van haar bureau.

Marlies zwiert alle informatie in de bruto-netto calculator, en komt zo op de volgende bedragen:

• 10.000 euro beroepskosten
• 8.200 euro per jaar aan sociale bijdragen
• 9.400 euro jaarlijkse personenbelasting.

Marlies moet dus een omzet draaien van 49.200 euro. Werkt zij 220 dagen per jaar, dan moet zij elke dag 224 euro kunnen factureren.

Maak je persoonlijke berekening

Hoeveel dagen of uren moet je werken om je bruto-inkomen te halen? En hoeveel hou je daarvan netto over? Laat je rekenmachine maar in de schuif liggen, want de bruto-netto calculator puzzelt dat haarfijn voor je uit. Xerius ontwikkelde met de steun van SD Worx dit unieke instrument speciaal voor startende zelfstandigen in hoofdberoep.

Van bruto naar netto: hoeveel houd je over?

Bij sommige starters staat hun bruto inkomen al in de sterren geschreven. Zo kan je bijvoorbeeld een overeenkomst sluiten met één of meerdere opdrachtgevers, die een vast tarief hanteren. Vooral bij vrije beroepen zoals advocaten en kinesisten is dat een gangbare praktijk. In dat geval heb jij al voor je start een prima idee van je bruto inkomsten. Het komt er dus op aan de omgekeerde berekening te maken: hoeveel hou je netto over?

Een voorbeeld 

1. Stel: je jaarlijkse omzet als zelfstandige is 50.000 euro

Dit is de som van de bedragen die je factureert aan je klanten, min de btw. De meeste zelfstandigen moeten 21% btw aanrekenen. De btw die je zelf betaalt (bij de aankoop van apparatuur bijvoorbeeld) mag je in mindering brengen, via de zogenaamde “btw-aftrek”.

Is je ontvangen btw groter dan je betaalde btw? Dan stort je het verschil door aan de btw-administratie. Is het andersom, dan krijg je geld terug.

Om de drie maanden dien je een btw-aangifte in, waarin je vermeldt hoeveel btw je ontving en hoeveel btw je zelf betaalde. De meeste zelfstandigen laten deze kluif over aan hun boekhouder. Ben je zelf van geen cijfertje vervaard, dan kan je de btw ook zelf online aangeven.

2. Stel: je beroepskosten bedragen 10.000 euro

Onder beroepskosten vallen alle uitgaven die je doet om je zaak draaiende te houden. Denk in de eerste plaats aan de huur van je kantoor, uitgaven voor IT, de aankoop van werkkledij, het leasen van een wagen en ga zo maar door. Maar ook deze minder voor de hand liggende onkosten mag je inbrengen:

• je provinciebelastingen;
• pensioensparen voor zelfstandigen;

Zo komen we aan de volgende tussenstand:

50.000 euro omzet - 10.000 euro kosten = 40.000 euro

3. Je betaalt 8.200 euro sociale bijdragen

Als je nu start, komen de sociale bijdragen op 20,5% van je netto belastbaar inkomen. Ook deze sommen trek je als beroepskost van je omzet af.

Zo komen we aan jouw netto belastbaar inkomen.

40.000 euro - 8.200 euro (20,5% op 40.000 euro) = 31.800 euro netto belastbaar inkomen

4. Op je belastingformulier staat het getal van 9.389,50 euro

Op je netto belastbaar inkomen betaal je vervolgens de jaarlijkse personenbelasting. Deze belasting is opgebouwd uit vijf belastingschijven tussen 25 en 50%. Je inkomsten worden “gespreid” over deze schijven. Een eerste deel wordt belast aan 25%, een tweede deel aan 40% enzovoort. Op één deel, de zogenaamde “belastingvrije som”, betaal je geen belastingen.

Let wel: de berekening zit nog iets anders in elkaar dan in dit rekenvoorbeeld. Je personenbelasting bevat namelijk ook nog een stukje gemeentebelasting, en die verschilt van plaats tot plaats. Er zijn bovendien ook behoorlijk veel belastingverminderingen, bijvoorbeeld voor kinderen ten laste.

Het eindresultaat

31.800 euro netto belastbaar inkomen - 9.389,50 euro personenbelasting = 22.410,50 euro.

Maak je persoonlijke berekening

Je geeft je bruto inkomen in, en komt meteen te weten hoeveel overblijft op het einde van de rit. Omdat één voorbeeld meer zegt dan honderd regels theorie, vind je hieronder een concrete becijfering.

Drie gouden tips voor een hoger inkomen

Tip 1: vraag wat je waard bent

Prijszetting is voor veel zelfstandigen een echte breinbreker. Zeker als starter is het koffiedik kijken om zicht te krijgen op je totaalplaatje van inkomsten en uitgaven. Gluur daarom eerst even over de muur, en bekijk welke tarieven je concurrenten hanteren.

Beantwoord tegelijk twee andere – minstens even belangrijke - vragen: wat ben je zelf waard? En kan je daar je boterham mee verdienen?

• bepaal je waarde;
• leg je theoretische uurtarief vast;
• spoor de prijs van je concurrenten op;
• wat geef je extra?
  
  

Vroeg of laat krijg je klanten over de vloer die een lagere prijs willen. Geef niet meteen toe, maar zet je extra’s in de verf. Blijft de prijs een struikelblok, verlaag dan niet je tarief maar doe eenmalig een stukje van de opdracht gratis. Met deze mooie geste krijg je de kans om te bewijzen dat je jouw prijs waard bent. En bij een volgende opdracht voor deze klant hoef je niet onder je prijs te werken.

Bepaal je waarde

Heel wat starters huiveren ervan om het etiket “te duur’ opgeplakt te krijgen. Maar wanneer je al relevante ervaring hebt, moet je niet bang zijn van een tarief dat gangbaar is op de markt. Sterker nog: het kan zelfs gevaarlijk zijn om klanten te overtuigen met een te scherpe prijs. Eenmaal de klant overstag gaat, kan je moeilijk een tariefverhoging doorvoeren. Bovendien speelt ook het psychologische effect van een (te) lage prijs in jouw nadeel. Veel klanten associëren deze met een lage kwaliteit. Denk aan het spreekwoord “if you pay peanuts, you get monkeys”.

Moet je jouw sporen nog verdienen in het vak? Dan ligt je waarde voorlopig aan de lage kant, tot je meer ervaring kunt voorleggen. Enkele mooie referenties verhogen dan meteen je marktwaarde. Op dat moment kan je werk maken van de volgende stappen.

Leg je theoretische dagtarief vast

Dit is het tarief waarmee je verzekerd bent van een deftig basisinkomen. Je vindt het antwoord met de volgende redenering:

• wat is je ideale jaarlijkse netto-inkomen?
• verdubbel dat bedrag, en je kent je netto belastbaar inkomen. Als zelfstandige lever je immers ongeveer de helft in.
• vervolgens tel je daarbij je geschatte kosten, zoals verplaatsingen, verzekeringen en boekhouding.
• deze totale som deel je door het aantal dagen dat je in een jaar kan of wil werken. Dat bedrag is je theoretische dagtarief.

Wil je deze redenering tot in detail uitwerken? Met onze bruto-netto calculator maak je snel je persoonlijke berekening.

Spoor de prijs van je concurrenten op

Er zijn verschillende manieren om deze informatie te vernemen. Zo kan je een kennis of familielid een offerte laten opvragen. Ook door de juiste trefwoorden te googelen kom je een heel eind.

De gespecialiseerde website freelancenetwork.be peilt regelmatig naar de tarieven van zelfstandigen. Je leert er dat de gemiddelde prijs 52 euro per uur bedraagt, met een minimumtarief van 10 euro. Hou er wel rekening mee dat deze tarieven slechts een richtpunt zijn. Een gemiddelde prijs zegt bijvoorbeeld niet wat je klant allemaal krijgt voor die prijs. Precies dat onderwerp komt in het volgende punt aan bod.

Wat geef je extra?

Je kan tal van troefkaarten op tafel gooien om iets anders, beter of aanvullend te doen dan je concurrent. Bied je het eerste gesprek gratis aan? Werk je sneller dan de anderen? Is je advies in de prijs inbegrepen? Lever je extra diensten aan? Het kan allemaal helpen om je winstmarge verder bij te kleuren.

Tip 2: ga na of je subsidies kan genieten als starter

Over het bos en de bomen: de subsidiedatabank

Het is een gezonde reflex, zowel voor starters als voor gevestigde zelfstandigen: snuffel met de regelmaat van de klok door de Vlaamse subsidiedatabank. Je vindt er alle subsidies die je kan genieten, net als andere overheidsprojecten en -maatregelen voor een vlotte start:

• fiscale voordelen, zoals de winwinlening en tax shelter;
• ondernemingswedstrijden, zoals Bizidee of Start Academy;
• opleidingstrajecten om als werkzoekende zelfstandig te worden;
• leningen aan interessante tarieven en dito voorwaarden.

Handig en overzichtelijk: de subsidiegidsen

Deze brochures zijn opgesteld volgens de fase waarin je zaak zich bevindt. Ze linken bovendien automatisch naar de juiste subsidies in de subsidiedatabank. Zo heb je altijd een zicht op de meest actuele informatie en steunmaatregelen. Enkele titels uit het aanbod aan subsidiegidsen:

• je hebt startersplannen;
• je investeert als kmo;
• je wil internationaal ondernemen;
• je wil personeel aanwerven.

Wist je trouwens dat onze partner SD Worx jou ook kan helpen als je personeel wil aanwerven? Een team van experten die zich enkel bezig houden met het adviseren van startende werkgevers staat voor je klaar. Wat kost een werknemer? Op welke verminderingen heb je recht? SD Worx geeft je het antwoord en helpt je op pad met je eerste aanwerving.

Pols zeker ook eens in je gemeente

Ook steden en gemeenten geven (startende) ondernemers vaak een duwtje in de rug. Deze steunmaatregelen volgen elkaar in snel tempo op, en worden zelden vermeld in de subsidiedatabank. Surf daarom naar de website van je gemeente of neem direct contact op. Zo mis je geen kraakverse premie die nog niet online staat.

Wat je nog kan interesseren