Sociale bijdragen als startende zelfstandige

Je sociale bijdragen: hoe en waarom?

Iedereen betaalt sociale bijdragen. Maar hoe zit dat precies voor jou als zelfstandige? Duw even op play en in 1-2-3 ben je helemaal mee. Je ontdekt hoe je bijdragen precies berekend worden en wat je allemaal terugkrijgt voor die centjes.

Sociale bijdragen: hoe werkt het voor jou als starter?

Voor zelfstandigen zoals jij zijn sociale bijdragen even belangrijk als klanten voor je zaak. In ruil voor deze bijdragen geniet je immers van sociale bescherming, zoals een ziekteverzekering, het groeipakket – de vroegere kinderbijslag – en je pensioen.

In se betaalt iedereen sociale bijdragen, alleen verloopt dat op een andere manier. Als werknemer houdt de werkgever de bedragen af van het brutoloon. Met andere woorden: nog vóór het geld op de rekening van de loontrekkende belandt. Hij merkt er dus eigenlijk niets van. Dat is bij jou wel het geval. Omdat jij geen werkgever hebt – vrijheid blijheid, zoals je weet – stort je zelf de sociale bijdragen door. Anders gezegd: je haalt het geld wel uit je eigen portemonnee.

Om dat allemaal te regelen sluit je aan bij een sociaal verzekeringsfonds, zoals Xerius. Wij berekenen jouw sociale bijdragen en storten deze na betaling door naar de overheid. Zo mag jij op beide oren slapen: je rechten zijn perfect beschermd.

Hoe worden je sociale bijdragen berekend?

Mensen in loondienst betalen sociale bijdragen op het bruto inkomen. Bij jou als zelfstandige is dat niet het geval: daar is het netto belastbaar inkomen de basis. Je netto inkomen is je bruto inkomen min de beroepskosten.

Als starter betaal je voorlopige sociale bijdragen

De wetgever pinde je sociale bijdragen vast op 20,5% van je netto belastbaar inkomen – lees jaarinkomen. Maar als starter heb je nog geen jaarinkomen en dus betaal je een voorlopige bijdrage.

Daarbij heb je de keuze uit:

• een forfaitair minimumbedrag
• of een inschatting die je zelf maakt, bij voorkeur samen met je boekhouder

Je hebt de keuze uit deze beide opties, maar als starter maakt de overheid de allereerste keuze in jouw plaats. Daarom staat op je eerste betalingsverzoek voor je sociale bijdragen het forfaitaire minimumbedrag vermeld. Jij kan dan beslissen om dit voorstel te aanvaarden of om zelf een schatting door te geven.

1. Het forfaitair minimumbedrag

De wetgever bepaalde dit bedrag op 890,51 euro per kwartaal, en dat bij een jaarinkomen tot 16.861,46 euro voor zelfstandige in hoofdberoep. Zoals je hierboven al kon lezen, krijg je als starter deze optie voorgeschoteld op je eerste afrekening. Omdat het bedrag vast ligt, is dit een veilige optie. Je kan immers geen boete krijgen wegens te weinig betaalde sociale bijdragen, zelfs als later blijkt dat je op basis van je jaarinkomen meer had moeten betalen.

Voor veel starters blijft het echter lastig om elk kwartaal die minimumbijdrage op te hoesten, zeker wanneer het inkomen een eind onder die 16.861,46 euro ligt. In dat geval kan je de starterskorting aanvragen. Je geniet dan een verlaagde bijdrage gedurende de eerste 4 kwartalen van je zelfstandige bestaan. Om precies te zijn:

• 459,86 euro bij een jaarinkomen onder 8.707,35 euro; 
• Bij een jaarinkomen tussen 8.707,35 euro en 16.861,46 euro berekenen we je bijdragen op het jaarinkomen dat je opgeeft (bijvoorbeeld op 10.000 euro).

Start je als zelfstandige in bijberoep? Dan betaal je ook 20,5% van je netto belastbaar jaarinkomen aan sociale bijdragen. Het wettelijk minimum ligt wel een stuk lager: je voorlopige bijdragen worden berekend op een jaarinkomen van 1.865,45 euro, en je betaalt een kwartaalbijdrage van 98,52 euro. Betaal je elk kwartaal tijdig de minimumbijdrage, dan zal je nooit te maken krijgen met verhogingen of boetes.

2. Maak zelf een inschatting van je sociale bijdragen

Betaal je de minimumbijdrage en gaat je jaarinkomen vlotjes over de lat van 16.861,46 euro als zelfstandige in hoofdberoep of 1.865,45 euro als zelfstandige in bijberoep? Dan zit je met de gebakken peren: je moet bijbetalen. Die rekening krijg je twee jaar later in de bus, wanneer de fiscus je werkelijke inkomen doorgeeft aan je sociaal verzekeringsfonds.

Om dat te vermijden kan je zelf je jaarinkomen schatten, en vervolgens de voorlopige sociale bijdragen betalen die daarmee overeenstemmen. Die schatting is echter dansen op een slappe koord. Ga daarom zo realistisch mogelijk te werk, bij voorkeur samen met je boekhouder. Of speel gewoon op zeker, door de bijdragen te betalen die Xerius jou voorstelt.

Als gevestigde zelfstandige betaal je definitieve sociale bijdragen

Start je in jaar X als zelfstandige? Dan doe je in jaar X+1 je eerste fiscale aangifte. In jaar X+2 geven de belastingen je precieze inkomen van jaar X door aan je sociaal verzekeringsfonds. Met dat bedrag berekent Xerius dan je definitieve bijdrage.

Die definitieve bijdrage is ofwel hoger dan de voorlopige bijdragen die je 2 jaar terug betaalde – dan betaal je bij – ofwel lager – in dat geval krijg je geld terug. Deze herberekening – de zogenaamde regularisatie – gebeurt tot en met je derde jaar als zelfstandige.

Na deze 3 jaar ben je geen starter meer. Dan berekent je sociaal verzekeringsfonds je voorlopige bijdragen op basis van je inkomen van 3 jaar terug. Je hoeft dus zelf niet meer te kiezen tussen de minimumbijdrage of een eigen inschatting, omdat Xerius jou elk kwartaal een voorstel doet.

Wanneer betaal je de sociale bijdragen?

Op de laatste dag van elk kwartaal moet je sociale bijdrage bij je sociaal verzekeringsfonds op de rekening staan. Het geld moet immers nog dezelfde dag doorgestort worden naar de overheid. Daarvoor betaal je ten allerlaatste op de volgende data:

• kwartaal 1: 25 maart
• kwartaal 2: 25 juni
• kwartaal 3: 25 september
• kwartaal 4: 25 december

Tijdig betalen loont dubbel de moeite…

• omdat je belastingen verlagen. Je sociale bijdragen zijn een beroepskost die je 100% fiscaal kan aftrekken. Maar dat uitsluitend en alleen in het jaar dat je de bijdragen betaalt.
• omdat je pijnlijke boetes vermijdt, van liefst 3% per onbetaalde bijdrage. Sta je op 31 december nog altijd in het rood? Dan komt er zelfs eenmalig 7% extra verhoging bij.