Sociaal verzekeringsfonds: hoe online aansluiten?
Wat is een sociaal verzekeringsfonds?
Een sociaal verzekeringsfonds is de brug tussen de overheid en jou als zelfstandige. In opdracht van de overheid berekent je sociaal verzekeringsfonds je sociale bijdragen. Vervolgens int ze deze en stort ze door naar de overheid. De overheid op haar beurt gebruikt je bijdragen voor je sociale bescherming.
Waarom moet je aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds?
Wie een inkomen heeft uit werk – loontrekkenden, maar ook zelfstandigen – moet bijdragen aan de sociale zekerheid. In ruil geniet jij sociale rechten, en kan je rekenen op een vangnet bij belangrijke momenten in je leven.
Onze sociale zekerheid stoelt op het principe van de solidariteit. Het steentje dat je bijdraagt staat in verhouding tot je inkomen. Verdien je veel, dan ben je solidair met andere zelfstandigen. Gaat het minder goed, dan zijn anderen solidair met jou.
Dankzij je sociale bijdragen ontvang je gezinsbijslag, bouw je aan een pensioen, krijg je medische kosten terugbetaald en ben je verzekerd van een uitkering wanneer het wat minder goed gaat.
Wanneer moet je aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds?
Je moet aansluiten vóór je start als zelfstandige. Laat je na om aan te sluiten? Dan word je door de overheid automatisch aangesloten bij de Nationale Hulpkas voor Zelfstandigen.
De nadelen daarvan?
- De Hulpkas biedt geen juridisch advies
- Zij rekenenen de hoogste beheerskosten aan van alle sociale verzekeringsfondsen.
- En je loopt het risico op een boete omwille van een laattijdige aansluiting. Een extra kost die je liever vermijdt, toch?
Mag je zelf een sociaal verzekeringsfonds kiezen?
Aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds is verplicht, maar bij welk fonds je aansluit is jouw keuze. Ook als je in bijberoep aansluit.
Dus, nu je hier toch bent. Sluit gerust aan bij Xerius. Dat doe je snel en eenvoudig online.
Hoe verloopt je aansluiting?
- Vul het online formulier in, en klaar is kees. Je bent meteen aangesloten en krijgt daarvan een bevestiging.
- Hebben wij nog een vraag? Dan contacteren wij jou en brengen alles in orde. Je aansluiting is immers erg belangrijk, het gaat om jouw bescherming en die van je gezin.
Elke laatste maand van het kwartaal ontvang je de afrekening van je sociale bijdragen. Dat gebeurt op de wijze die jij zelf verkiest: per e-mail of per post.
Welke informatie heeft Xerius nodig om je aan te sluiten?
Je aansluiting is verplicht, maar gelukkig niet ingewikkeld. Xerius zorgt immers voor alle rompslomp. Daarvoor hebben wij gewoon wat informatie van jou nodig, die we voor jouw gemak in enkele overzichtelijke vragen goten.
Voldoe jij aan alle voorwaarden om aan te sluiten als zelfstandige?
De voorwaarden zijn simpel: je moet meerderjarig zijn en recht hebben op een onbeperkt verblijf in België. Dat laatste is sowieso het geval voor Belgen en burgers van de EU. Beschik je over een andere nationaliteit? Dan heb je misschien een beroepskaart nodig.
Wanneer start je precies met je zaak?
Die begindatum is belangrijk omdat kwartalen zogenaamd ondeelbaar zijn.
Dit betekent dat je altijd de volledige kwartaalbijdrage moet betalen, ook al werk je in dat kwartaal maar enkele dagen. Ga je bijvoorbeeld van start op 29 maart – drie dagen voor het einde van het eerste kwartaal? Dan zal je toch de volledige kwartaalbijdrage moeten betalen, ook al heb je dat kwartaal maar enkele dagen gewerkt.
Jouw sociale bijdragen worden berekend op basis van je jaarinkomen.
Werkte je geen volledig jaar – met andere woorden: was je minder dan 4 kwartalen actief als zelfstandige – dan betaal je nog wel sociale bijdragen voor de kwartalen die je actief was. Dit is in totaal 20,5% op het netto belastbaar beroepsinkomen dat je in je onvolledig jaar verdiende.
Je startdatum is ook belangrijk voor je pensioen.
Dat zal later berekend worden op basis van jouw zogenaamde “loopbaanjaren”. Een loopbaanjaar is elk jaar waarin je minstens 2 van de 4 kwartalen was aangesloten als zelfstandige.
Start je aansluiting op 1 september, dan telt dit mee als loopbaanjaar, omdat je 2 kwartalen aangesloten bent (in het derde en vierde kwartaal). Begin je op 1 oktober, dan is dat niet het geval. Je betaalt dan immers maar 1 kwartaal sociale bijdragen (in het vierde kwartaal).
Heb je nog andere professionele activiteiten?
- Heb je naast je eenmanszaak nog een job als werknemer of ambtenaar?
Doe je dat minstens halftijds, of – in het geval van een vastbenoemde leerkracht – minstens 60%? Je sluit aan in bijberoep. - Ben je nog student, en jonger dan 25 jaar?
Je mag – onder bepaalde voorwaarden – aansluiten als student-zelfstandige. - Ben je gepensioneerd?
Je sluit aan als gepensioneerde. Omdat je als gepensioneerde geen recht op pensioen meer opbouwt – je ontvangt het immers al – ligt het percentage van je sociale bijdragen lager. - Ontvang je een uitkering?
Je sluit – onder bepaalde voorwaarden – aan als zelfstandige in bijberoep. Vraag altijd na of je het recht op uitkering behoudt wanneer je een zelfstandige activiteit start. Daarover lees je meer op de pagina over starten in bijberoep. - Heb je geen andere professionele activiteit?
Je aansluiting is in hoofdberoep, want jij kan je 200% focussen op je zaak!
Ben je actief in het buitenland of krijg je er een uitkering?
Heeft België met dat land een overeenkomst voor de sociale zekerheid? Dan steken beide sociale zekerheidsdiensten – de Belgische en de buitenlandse – de koppen bij elkaar. Zij zoeken uit in welk van beide landen “het centrum van je belangen” ligt. In dat land sluit je aan en betaal je sociale bijdragen.
Intussen moet je wel al aansluiten in België. Zo vermijd je dat je achteraf een gepeperde rekening ontvangt aan achterstallige bijdragen. Blijkt later dat het centrum van je belangen toch in het buitenland ligt? Dan krijg je dat geld terug.
Bestaat er geen overeenkomst tussen België en het andere land? Dan moet je in beide landen aansluiten en sociale bijdragen betalen.
Heb je een eenmanszaak, en helpt je partner mee?
Dan moet je partner misschien ook aansluiten bij het sociaal verzekeringsfonds, als “meewerkende partner”. Dat is een aparte categorie, met een aparte bijdrageregeling.
Is je partner al in orde met de sociale zekerheid, bijvoorbeeld omdat hij of zij minstens halftijds werkt of een uitkering ontvangt? Dan is de aansluiting niet nodig. Uiteraard mag je partner dan nog steeds een handje toesteken in de zaak.
Hoe worden je sociale bijdragen berekend?
Van bij je start als zelfstandige moet je meteen beschermd zijn. Daarom begint de berekening van je sociale bijdragen vanaf dag 1.
Voorlopige bijdragen
Deze bijdragen worden berekend op basis van je inkomen in dat jaar. Dat inkomen is echter nog niet gekend, want het jaar is nog bezig. Daarom werken wij met deze voorlopige bijdragen:
- ofwel een forfaitair vastgelegd minimumbedrag
- ofwel een schatting die je zelf maakt van je jaarinkomen, als dat hoger is dan het minimumbedrag.
Doe deze inschatting zo realistisch mogelijk. Dan betaal je immers bijdragen die overeenstemmen met je echte inkomen. Zo voorkom je later hoge bijbetalingen, wanneer de fiscus je werkelijke inkomen doorgeeft aan Xerius. Dat is meestal een tweetal jaren later.
Wat met een onvolledig kalenderjaar? Werkte je geen volledig jaar – met andere woorden: was je minder dan 4 kwartalen actief als zelfstandige – dan betaal je nog wel sociale bijdragen voor de kwartalen die je actief was. Dit is in totaal 20,5% op het netto belastbaar beroepsinkomen dat je in je onvolledig jaar verdiende, verdeeld over de kwartalen die je actief was.
Stel, je start op 1 juli en je inkomen voor dit jaar is 10.000 euro. Dan bedragen je sociale bijdragen voor het volledige jaar : 2.050 euro (20,5% van 10.000 euro). Dit totaalbedrag verdelen we over de twee actieve kwartalen. Je betaalt dus 2 keer 1.025 euro.
Let op: Hou rekening met een onvolledig kalenderjaar wanneer je een aanvraag tot verhoging of verlaging indient.
Definitieve bijdragen
Op basis van dat werkelijke inkomen herberekent Xerius dan jouw bijdragen, dat is de zogenaamde “regularisatie”. Dit zijn dan jouw definitieve bijdragen.
- Zijn deze definitieve bijdragen hoger dan je voorlopige bijdragen? Dan betaal je bij.
- Liggen ze lager? Dan krijg je het bedrag terug dat je teveel betaalde.
Dit proces herhaalt zich tot jouw derde jaar als zelfstandige. Vanaf dan kan Xerius zich voor de voorlopige bijdragen baseren op je werkelijke inkomen van 3 jaar terug, en hoef je dus geen inschatting meer te maken.
Kom jij in aanmerking voor de starterskorting?
Wanneer je start als zelfstandige, betaal je voorlopige sociale bijdragen. De wetgever spijkerde deze vast op de minimumbijdrage van 890,51 euro per kwartaal.
Voor veel starters is dat echter een serieuze boterham. Daarom kan je de starterskorting aanvragen. Je betaalt dan tijdens de eerste vier kwartalen van je aansluiting een verlaagde voorlopige bijdrage:
- 459,86 euro als je jaarinkomen lager ligt dan 8.707,35 euro
- Ligt je jaarinkomen tussen 8.707,35 euro en 16.861,46 euro? Dan berekenen we je voorlopige bijdragen op het jaarinkomen dat je doorgeeft.
Wanneer betaal je de sociale bijdragen?
Stiptheid is het ordewoord. Je betaling moet steevast op de laatste dag van elk kwartaal op de rekening van Xerius staan. Je sociaal verzekeringsfonds stort jouw betaling nog dezelfde dag door naar de overheid.
Om deze trein niet te missen betaal je ten allerlaatste op de volgende data:
- je bijdrage van kwartaal 1: op 25 maart
- je bijdrage van kwartaal 2: op 25 juni
- je bijdrage van kwartaal 3: op 25 september
- je bijdrage van kwartaal 4: op 25 december.
Je hebt twee uitstekende redenen om stipt te betalen, een positieve en een negatieve:
- positief: je trekt je sociale bijdragen af van je belastingen. Bij tijdige betaling staan ze keurig op je fiscaal attest, en breng je bijdragen in mindering voor het jaar waarin je ze hebt betaald.
- negatief: bij laattijdige betaling rekent het Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen – kort: het RSVZ; lees: de overheid – verhogingen aan. Deze boetes zijn best pittig. Je betaalt 3% op de onbetaalde bijdragen per begonnen kwartaal. Sta je op 31 december nog steeds in het krijt? Dan komt er eenmalig 7% extra verhoging bij.
Wil je uitstel van betaling voor de eerste twee kwartalen?
Als startende zelfstandige kan je uitstel van betaling vragen. Je mag dan de bijdragen van de eerste twee kwartalen telkens een kwartaal later betalen, zonder bijkomende verhogingen of kosten. Enige voorwaarde: op je startdag als zelfstandige moet je al aangesloten zijn bij je sociaal verzekeringsfonds.
Stel: je aansluiting bij Xerius start op 10 januari, en je zaak start op 20 januari. Je mag uitstel van betaling vragen voor de eerste twee kwartalen.
- Op 25 maart betaal je dus niets.
- Op 25 juni betaal je de uitgestelde bijdrage van het eerste kwartaal.
- Op 25 september betaal je de uitgestelde bijdrage van het tweede kwartaal plus de bijdragen van het derde kwartaal.
- Op 25 december betaal je de bijdrage van het vierde kwartaal.
Misschien vraag je je dit ook af?
-
Worden mijn sociale bijdragen in een vennootschap anders berekend dan in een eenmanszaak?
Neen, de berekening is precies hetzelfde. Je betaalt je sociale bijdragen immers op je inkomen als zelfstandige, het maakt niet uit of je in een eenmanszaak of een vennootschap werkt. Wat wel een verschil maakt is de categorie waarin je aangesloten bent: hoofdberoep, bijberoep en ga zo maar door. Maar ook dat heeft niets te maken met eenmanszaak of vennootschap, wel met het feit of je nog andere activiteiten uitoefent naast je zelfstandige activiteit.
-
Ik ontvang geen loon als zaakvoerder of werkend vennoot. Moet ik dan nog altijd aansluiten als zelfstandige?
In principe wel. Het feit dat je werkt als zelfstandige impliceert dat je moet aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds. Het speelt geen rol of je een inkomen krijgt of niet. Al durft men in een vennootschap al eens afwijken van de regel. Wil je echt zeker zijn? Contacteer dan de experts van Xerius. Maar hou altijd de gouden regel in je achterhoofd: wie aansluit, doet niets verkeerd.
-
Sociale bijdragen worden berekend op mijn inkomen. Hoe werkt dat in mijn vennootschap?
Het geld komt binnen in je vennootschap. Een deel daarvan keer je uit als loon of vergoeding aan zaakvoerders, bestuurders of werkend vennoten. Daarvan dient dan weer een deel om kosten te betalen die te maken hebben met de uitoefening van je job, zoals kosten voor verplaatsingen die je doet met je privéwagen.
De som die daarna overblijft, dat is je inkomen als zelfstandige. Op dat bedrag berekent men je sociale bijdragen. Hou er ook rekening mee dat deze sociale bijdragen voor jou als zelfstandige een beroepskost zijn. Die moet je dus ook aftrekken van je inkomen om je personenbelasting te berekenen.
Tip: je kan je sociale bijdragen laten betalen door je vennootschap. Voor de zaak is dat een loonkost, voor jou een financieel voordeel. Met andere woorden: bij de berekening van je personenbelasting moet je de sociale bijdragen bij je inkomen tellen.
Geld dat in de vennootschap blijft, kan je gebruiken om de kosten te betalen die je zaak maakt. Het geld dat daarna nog overblijft, is winst. Daarmee doe je nieuwe investeringen, of je geeft het als dividend of tantième aan de aandeelhouders of bedrijfsleiders. Op de zuivere winst betaal je vennootschapsbelasting.
-
Sociale bijdragen worden berekend op mijn inkomen. Hoe werkt het in een eenmanszaak?
Daar bestaat geen onderscheid tussen de onderneming en het zelfstandig ondernemingshoofd – en dat ben jij. Je kan jezelf bijgevolg geen loon uitkeren, want het geld is al van jou. Alles wat binnenkomt is winst, en na aftrek van de kosten worden je sociale bijdragen en de personenbelasting daarop berekend.
-
Wat is mijn netto belastbaar jaarinkomen?Dit zijn je bedrijfsinkomsten over een volledig jaar, na aftrek van je beroepskosten. Dit bedrag dient als basis voor de berekening van je sociale bijdragen en je belastingen.
Schakel je in de loop van het jaar over van hoofd- naar bijberoep of omgekeerd? Ook dan worden je sociale bijdragen per kwartaal berekend op je volledige jaarinkomen als zelfstandige. -
Hoe weet ik in welke categorie ik moet aansluiten: hoofdberoep of bijberoep?Mogelijkheid 1: je hebt al een “volwaardig” statuut als werknemer of ambtenaar
Dan bouw je sociale rechten op via het statuut van loontrekkende. Je sluit bijgevolg aan in bijberoep.
Je betaalt wel een solidariteitsbijdrage op de inkomsten uit je zelfstandige activiteit.
Mogelijkheid 2: je hebt geen “volwaardig” statuut als werknemer of ambtenaar
In dat geval sluit je aan als zelfstandige in hoofdberoep. Je sociale zekerheid wordt dan geregeld via je zelfstandigenstatuut.
Naast hoofdberoep en bijberoep bestaan er ook nog andere categorieën, zoals student-zelfstandige en gepensioneerde. -
Wanneer betaal ik mijn sociale bijdragen?Elk kwartaal draag je je steentje bij aan de solidariteit. Er zijn 4 kwartalen in een jaar:
kwartaal 1: van 1 januari tot 31 maart
kwartaal 2: van 1 april tot 30 juni
kwartaal 3: van 1 juli tot 30 september
kwartaal 4: van 1 oktober tot 31 december
Een kwartaal is ondeelbaar. Je betaalt dus telkens de volledige kwartaalbijdrage. Met andere woorden: als je op 29 maart start als zelfstandige, dan moet je voor deze 3 dagen een volledige kwartaalbijdrage betalen.
In de eerste maand van elk kwartaal ontvang je de afrekening voor datzelfde kwartaal. Zorg ervoor dat je betaling op de laatste dag van het kwartaal op de rekening van Xerius staat. Je sociaal verzekeringsfonds moet het geld immers nog dezelfde dag doorstorten aan de overheid.