Sociale bijdragen voor zelfstandigen : alle informatie

Door sociale bijdragen te betalen geniet jij sociale bescherming. Hoe wordt jouw bijdrage precies berekend? Hoe kan je meer of minder betalen? Wat doe je wanneer het niet zo goed gaat? We leggen het systeem duidelijk uit, zodat jij altijd weet waar je aan toe bent.

De sociale bijdragen uitgelegd van naald tot draad

“Hoe komen ze toch aan dat bedrag?” – het is de vraag die het vaakst de ronde doet over sociale bijdragen. De berekening is een behoorlijk kluwen, maar toch is het nuttig om even stil te staan bij de optelsom. Ze gidst jou immers naar een vraag die nog crucialer is: past een ander bedrag misschien beter bij jou? Hoe kan je meer of minder betalen? Wat doe je als betalen moeilijk wordt?

Xerius denkt met jou mee, zodat jij de juiste knopen doorhakt. Want het antwoord op deze vragen heeft vaak gevolgen tot aan je pensioen.

Hoe worden je sociale bijdragen berekend?

Je sociale bijdrage is een wettelijk percentage van 20,5% op je jaarlijkse netto belastbaar beroepsinkomen.

Je sociale bijdragen worden altijd berekend op het inkomen van een heel jaar. Werkte je geen volledig kalenderjaar? Dan wordt je inkomen herberekend naar een volledig jaarinkomen.

Je jaarlijkse netto belastbaar beroepsinkomen wordt berekend als volgt:

Je omzet over 1 jaar (Ben je bedrijfsleider? Dan gaat het om het persoonlijk inkomen dat je opneemt vanuit je vennootschap, ook het Voordeel Alle Aard tel je hierbij.)

Hiervan trek je af:

je beroepskosten
je sociale bijdragen

En zo bekom je je jaarlijks netto belastbaar beroepsinkomen

In de praktijk beïnvloeden nog meer factoren de hoogte van je inkomen. Een idee van de bijdragen die je gaat betalen krijg je via de simulatie sociale bijdragen. Verder kan je boekhouder jou het volledige plaatje tonen.

De sociale bijdragen die je betaalt, zijn voorlopige bijdragen. Dit wil zeggen dat de sommen gebaseerd zijn op een schatting van je inkomen. Ben je al een tijdje actief als zelfstandige? Dan gebruiken wij je inkomen van 3 jaar terug. Dit vermenigvuldigen we met een herwaarderingscoëfficiënt, een soort indexering die de overheid vastlegt om je inkomen te herwaarderen naar dit jaar. In 2024 bedraagt deze coëfficiënt 1,186783.

Bij starters gaan we de eerste 3 jaar uit van een geraamd inkomen Trouwens, wil je weten waarom je als starter sociale bijdragen betaalt? Op deze pagina leggen we uit wat je als starter zeker moet weten over je sociale bijdragen. In woord en beeld.

1 à 2 jaar later, wanneer we je precieze inkomen doorkrijgen van de belastingen, herberekenen we het definitieve bedrag. Dan ontvang je een zogenaamde regularisatie: je past het verschil bij tussen je voorlopige en definitieve bijdrage of – beter nog – je krijgt dit verschil terug.

Starter in hoofdberoep? 115,03 euro korting op je eerste bijdrage

Ga je voor het eerst als zelfstandige in hoofdberoep aan de slag? Dan krijg je 115,03 euro korting op je eerste kwartaalbijdrage. En eigenlijk zelfs 118,54 euro, want ook de werkingskost op dit bedrag hoef je uiteraard niet te betalen.

Deze maatregel, die voortvloeit uit de taxshift, passen we automatisch toe. Je hoeft hiervoor zelf niets te doen.

Je krijgt voor de verrekening van deze korting altijd een apart herberekeningsbericht. Je ziet de verrekening dus niet op je traditionele kwartaalafrekening.

Wanneer betaal je de sociale bijdragen?

Stiptheid is het ordewoord. Je betaling moet steevast op de laatste dag van elk kwartaal op de rekening van Xerius staan. Je sociaal verzekeringsfonds stort jouw betaling nog dezelfde dag door naar de overheid.

Om deze trein niet te missen betaal je ten allerlaatste op de volgende data:

je bijdrage van kwartaal 1: op 25 maart
je bijdrage van kwartaal 2: op 25 juni
je bijdrage van kwartaal 3: op 25 september
je bijdrage van kwartaal 4: op 25 december

Je hebt vier uitstekende redenen om stipt te betalen:

je trekt je sociale bijdragen af van je bruto inkomen. Bij tijdige betaling staan ze keurig op je fiscaal attest, en breng je bijdragen in mindering voor het jaar waarin je ze hebt betaald.
bij laattijdige betaling rekent het Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen verhogingen aan. Deze boetes zijn best pittig. Je betaalt 3% op de onbetaalde bijdragen per begonnen kwartaal. Sta je op 31 december nog steeds in het krijt? Dan komt er eenmalig 7% extra verhoging bij.
wil je recht hebben op terugbetalingen van je ziekenfonds dan moet je in orde zijn met je sociale bijdragen. Betaalde je bijvoorbeeld je sociale bijdragen voor 2023 niet? Dan zal je in 2025 geen terugbetalingen krijgen van je mutualiteit.
als je een VAPZ hebt, kan je je premie enkel in mindering brengen op je brutoloon als je je sociale bijdrage tijdig betaalde

In tijden van phishingmails en andere frauduleuze berichten ben je liever zeker dat je niet in de maling wordt genomen. Wanneer je je bijdragen betaalt op een van deze rekeningnummers mag je gerust zijn dat je op een rekening van Xerius stort:

BE36 4100 4034 8181
BE15 0682 1587 3830
BE86 6300 3299 8550
BE13 4100 6416 7139 (voor de vennootschapsbijdrage)

Op deze pagina lees je hoe jij je bijdragen kunt betalen.

Je sociale bijdragen: betalen, verhogen of verlagen?

Je las het hierboven al: de sociale bijdragen die je betaalt zijn voorlopig. Voor de berekening gebruikt men jouw geschatte inkomen als startende zelfstandige, of je inkomen van 3 jaar terug als je al minstens 3 jaar actief bent. Wanneer je het betalingsvoorstel onder de neus geschoven krijgt, kan jij op drie manieren in actie schieten.

Als je inkomen ongeveer hetzelfde is als 3 jaar terug: betaal het voorgestelde bedrag

Dat is altijd de handigste – en bijna altijd de beste – oplossing. Bij veel zelfstandigen schommelen de inkomsten weinig over een periode van drie jaar. Blijkt achteraf dat je toch meer of minder verdiende? Dan krijg je het tegoed terug of pas je het verschil bij – uiteraard zonder verhogingen te moeten betalen.

Als je méér verdient dan 3 jaar terug: verhoog je sociale bijdragen

Zo vermijd je binnen 2 jaar een regularisatie die pijn doet aan je portemonnee. Hogere sociale bijdragen brengen bovendien interessante voordelen met zich mee:

Je verlaagt je belastingen, omdat hogere sociale bijdragen een grotere fiscale aftrekpost vormen.
Je vrijwillige bijbetalingen komen in je jaarlijkse reserve terecht. We spreken dat spaarvarken aan bij de berekening van je definitieve bijdragen.

Je boekhouder of accountant weet beter dan wie ook of een verhoging voor jou een goed idee is. Deze expert heeft immers ook zicht op de andere factoren die een rol spelen.

Een verhoging vraag je aan via My Xerius, jouw online portaal en dé plek waar jij je sociale bijdragen wijzigt.

Verhoging aanvragen

Tip: je kan uiteraard nog andere troefkaarten uitspelen om minder sociale bijdragen en belastingen te betalen, zoals een formule voor een aanvullend pensioenkapitaal.

Als je minder verdient dan 3 jaar terug: verlaag je sociale bijdragen

Geef je een verlaging door? Vertel ons dan waarom je inkomen lager ligt.
Dat lagere loon kan vele oorzaken hebben. Ziekte, minder klanten of afbetalingen die je doet voor investeringen in je zaak zijn er slechts enkele van.

Maar voorzichtigheid is de moeder van de porseleinwinkel.

Kies enkel voor deze optie als de voorgestelde sociale bijdragen jou te zwaar op de maag liggen. Blijkt achteraf dat je onterecht een vermindering aanvroeg? Probeer dan voor het einde van het jaar bij te betalen. Zo vermijd je op de valreep een pittige verhoging, waarvan de nalatigheidsintresten kunnen oplopen tot 19% per jaar.

Moraal van het verhaal: je doet altijd een slimme zet door de voorgestelde sociale bijdragen te betalen. Je sociale rechten zijn in veilige handen, je vermijdt administratieve rompslomp en je ontsnapt gegarandeerd aan onaangename verhogingen.

Een verlaging aanvragen? Dat doe je in My Xerius, jouw online portaal waar je je sociale bijdragen wijzigt. Eerst keer dat je My Xerius gebruikt? Neem dan zeker eerst hier een kijkje.

Verlaging aanvragen

Hulp bij betalingsmoeilijkheden

Het succes van je zaak hangt af van veel factoren. Hoe goed je de zaken ook aanpakt, als er morgen wegenwerken starten in jouw straat – om een vaak voorkomend voorbeeld te geven – dan ga je een moeilijke tijd tegemoet. Sociale bijdragen betalen wordt dan een heikele opgave.

In dat geval kan Xerius helpen. Je verneemt er alles over met een klik op de knop hieronder.

Oplossingen bij betalingsmoeilijkheden

Hoe pas je jouw sociale bijdragen aan?

Wil je meer sociale bijdragen betalen...

Een verhoging vraag je aan via My Xerius, jouw online portaal en dé plek waar jij je sociale bijdragen wijzigt.

Verhoging aanvragen

Wil je minder sociale bijdragen betalen...

Een verlaging aanvragen? Dat doe je in My Xerius, jouw online portaal waar je je sociale bijdragen wijzigt.

Verlaging aanvragen

Misschien vraag je je dit nog af?

Mijn ziekenfonds meldt mij dat ik volgend jaar geen recht heb op terugbetaling van mijn ziektekosten. Hoe komt dat?

Om recht te hebben op terugbetalingen van je ziekenfonds moet je je sociale bijdragen van twee jaar geleden volledig betaald hebben. Is dat het geval dan bezorgen wij als je sociaal verzekeringsfonds automatisch een zogenaamde bijdragebon aan je mutualiteit. Krijgt je ziekenfonds die bijdragebon niet? Dan zullen ze jou verwittigen dat je geen recht hebt op terugbetaling. De oplossing is eenvoudig: alsnog je sociale bijdragen in orde brengen.

Een voorbeeld verduidelijkt: wil je in 2025 recht hebben op terugbetalingen van je ziekenfonds? Dan moeten al je sociale bijdragen voor 2023 volledig betaald zijn.

Waarom rekent Xerius beheerskosten aan?

Xerius is een doorgeefluik. Wij berekenen je sociale bijdragen en storten deze door aan de overheid – nog op de dag van jouw betaling. Om deze werking te verzekeren, rekenen alle sociale verzekeringsfondsen beheerskosten aan. Xerius hanteert daarbij het laagste tarief in de sector: slechts 3,05%. Daar krijg je bovendien nog eens een massa advies en hulp voor terug.

Hoe werkt de POM-betaalknop?

POM staat voor “Peace Of Mind”, en dat is niet gelogen. Met deze handige betaalknop in de e-mail die je van Xerius ontvangt, regel je snel, eenvoudig en in alle veiligheid de afrekeningen van je sociale bijdragen. Je betaalgegevens zijn vooraf ingevuld, en je voert de transactie uit met één vingerklik. De betaling gebeurt bovendien pas op de vervaldatum, zodat het geld zo lang mogelijk op je eigen rekening blijft staan.

Het grote voordeel van betalen met POM is dat je de betaalopdracht geeft wanneer je de afrekening ontvangt, en dat de betaling toch pas uitgevoerd wordt op de vervaldag. Je hoeft daarvoor geen aparte betaalopdracht in te geven via je bank: je klikt gewoon op de POM-knop in de e-mail.

Meer weten? Lees er alles over in dit artikel.

Wat betekent het vak “nog te betalen van vorige kwartalen” op mijn afrekening?

Dit is het nog niet betaalde bedrag aan sociale bijdragen, verhogingen en kosten van vorige kwartalen. Op de keerzijde van je afrekening vind je datzelfde bedrag terug, uitgesplitst tot in elk detail.

Ik ben gestopt als zelfstandige. Waarom ontvang ik toch nog afrekeningen?

De afrekeningen die je krijgt zijn regularisaties.

Je sociale bijdragen worden immers berekend op je inkomen van 3 jaar terug. Xerius krijgt pas na 2 jaar je werkelijke inkomen door van de belastingen. Op dat moment herberekenen wij je sociale bijdragen, en bezorgen wij jou een regularisatie.

Klinkt ingewikkeld, en dat is het ook. Gelukkig kan een voorbeeld veel duidelijk maken.

Stel, je stopt in 2025 als zelfstandige.

In 2026 krijgt Xerius jouw inkomen door van 2024. Je ontvangt dus in 2026 een regularisatie voor 2024, ook al ben je in 2025 gestopt.
In 2027 bezorgt de belastingdienst jouw definitieve inkomen van 2025 aan Xerius. Je ontvangt dus in 2027 een regularisatie voor 2025.
In 2028 sturen wij geen regularisatie meer, omdat je in 2026 geen inkomen meer had als zelfstandige. Je was immers gestopt in 2025.

Opgelet: je kan ook afrekeningen ontvangen omdat je administratief iets over het hoofd zag. Zo kan je bijvoorbeeld aangesloten zijn bij Xerius als sociaal verzekeringsfonds en bij een andere organisatie als kinderbijslagfonds. Wees er dus zeker van dat je alle instanties op de hoogte brengt over het stopzetten van je activiteit.

Ik voerde onlangs een betaling uit. Waarom houdt mijn afrekening er geen rekening mee?

Je betaling kwam wellicht net te laat bij ons toe. Op je afrekening kan je zien tot welke datum wij betalingen nog konden meenemen.

Wees gerust, je betaling gaat uiteraard niet verloren. Je kan drie dingen doen:

de beste optie: surf naar je persoonlijke dossier op Mijn Dossier. Je vindt er een overzicht van al je betalingen en je resterende saldo. Je downloadt er ook handige documenten zoals afrekeningstaten en fiscale attesten.
of: hou bij je volgende betaling gewoon rekening met het bedrag dat je al hebt betaald.
of: vraag je klantverantwoordelijke om een nieuwe afrekening, waarin je betaling is opgenomen.

Heb ik recht op uitstel van betaling?

Als startende zelfstandige krijg je automatisch uitstel van betaling voor de eerste twee kwartalen. Je betaalt deze bijdragen dan telkens een kwartaal later, zonder bijkomende verhogingen of kosten. Enige voorwaarde: op je startdag als zelfstandige moet je reeds aangesloten zijn bij je sociaal verzekeringsfonds.

Stel: je sluit op 10 januari aan bij Xerius, en je zaak start op 20 januari:

Op 25 maart betaal je dus niets.
Op 25 juni betaal je de uitgestelde bijdragen van het eerste kwartaal.
Op 25 september betaal je de uitgestelde bijdragen van het tweede kwartaal plus de bijdragen van het derde kwartaal.
Op 25 december betaal je de bijdragen van het vierde kwartaal.

Waarom betaal ik dit jaar meer sociale bijdragen dan vorig jaar?

Je sociale bijdragen worden altijd berekend op je inkomen van 3 jaar geleden. Is dat inkomen hoger dan het jaar voordien? Dan betaal je dit jaar meer sociale bijdragen dan vorig jaar.

Liggen je sociale bijdragen niet in lijn met je inkomen? Dan kan je deze verhogen of een verlaging aanvragen.

Waarom betaal ik dit kwartaal meer sociale bijdragen dan het vorige kwartaal?

De kans is groot dat dit komt door een herberekening van je bijdragen van een van de voorgaande jaren.
In dat geval kreeg je hierover enige tijd geleden bericht van ons: een zogenaamd regularisatiebericht. Als je dit kreeg, kan je dit terugvinden in je online platform My Xerius.

Hoe we de sociale bijdragen berekenen lees je hoger op deze pagina. Kortweg komt het erop neer dat de fiscus ons onlangs je definitieve inkomen van 1 of 2 jaar geleden heeft doorgegeven.
Dit blijkt hoger te liggen dan het inkomen waarop je toen bijdragen betaalde, waardoor je nu nog een deel moet bijbetalen.

Hoe kan ik het overzicht van mijn sociale bijdragen ontvangen?

Je hebt drie opties.

Je krijgt een e-mail waarin we je melden dat er een nieuw document beschikbaar is in My Xerius. Dit is de standaardinstelling.
Je krijgt een e-mail met het overzicht van je sociale bijdragen als pdf-bijlage. We sturen deze e-mail naar een adres dat je zelf kiest. Dit hoeft niet hetzelfde te zijn als het e-mailadres waarmee je je aanmeldt bij My Xerius.
Je krijgt je rekening per post. Dit raden we niet aan. Een brief kan namelijk al eens verloren gaan.

Je kan je voorkeur enkel aangeven nadat je je aanmeldt in My Xerius. Enkel zo zijn we zeker wie het verzoek indient. En zorgen we ervoor dat de gevoelige info die op je afrekening staat niet onder verkeerde ogen komt.

Start als zelfstandige

AccDesk