Je sociale bijdragen: je krijgt er zoveel voor terug
Wie geniet van onze sociale zekerheid?
Of je nu zwoegt als zelfstandige, in loondienst je brood verdient of als ambtenaar de kost krijgt – de situatie is identiek: je geniet sociale rechten als je sociale bijdragen betaalt. Bij loontrekkenden en ambtenaren wordt dat bedrag automatisch afgehouden van het loon. Voor jou als zelfstandige zit de vork anders aan de steel: jij betaalt elk kwartaal zelf de sociale bijdragen.
Zelfstandigen in bijberoep zijn een buitenbeentje. Je bouwt in dat geval sociale rechten op via je hoofdberoep. De bijdragen die je in je bijberoep betaalt, dienen om zelfstandigen te helpen die het niet onder de markt hebben.
Niet betaald is niet beschermd
Onze sociale zekerheid is gebaseerd op het nobele principe van de solidariteit. Wie meer verdient, draagt meer bij voor degenen die het minder breed hebben. Bijgevolg worden je sociale bijdragen berekend op basis van je inkomen. Met als gevolg dat het bedrag aardig kan oplopen.
Hoe hoog of laag de hap uit jouw portemonnee ook is, betaal altijd tijdig. Doe je dat niet, dan geselt de overheid met verhogingen, boetes en zelfs verlies van bescherming. Een kwartaal overslaan kan vervelende gevolgen hebben, zelfs tot twee jaar later. Je zou niet de eerste zelfstandige zijn die geen uitbetaling krijgt van het ziekenfonds omdat 730 dagen terug een betaling uit je gedachten glipte.
Begin je een eigen zaak na een carrière als loontrekkende? Dan ben je nog even beschermd via je statuut als werknemer. Tenminste, indien je werkgever je sociale bijdragen altijd keurig heeft geregeld.
Kom je vers van de schoolbanken, en start je meteen als zelfstandige? Ook dan krijg je medische kosten meteen terugbetaald. En dat blijft ook zo, door je elk kwartaal tijdig te kwijten van je sociale bijdragen-plicht.
Waar heb je allemaal recht op?
Je rechten op het vlak van gezondheid
Je krijgt medische kosten terugbetaald
We zijn er zo aan gewend: we gaan naar de dokter, krijgen een doktersbriefje, bezorgen dit aan ons ziekenfonds en krijgen geld terug. Idem met de tandarts, een ziekenhuisopname, pilletjes en zalfjes bij de apotheker en ga zo maar door. We staan er niet bij stil dat dit systeem enkel kan bestaan omdat je sociale bijdragen betaalt. De plussen overtreffen dus ruim de minnen. Want je wil al die medische kosten toch niet helemaal zelf ophoesten? Elk kwartaal op tijd je sociale bijdragen betalen is dus ook een kwestie van financiële gezondheid.
Je bent beschermd bij ziekte en ongeval
Zit het even niet mee, en ben je minstens 8 opeenvolgende dagen arbeidsongeschikt? Dan krijg je vanaf dag 1 een uitkering van je ziekenfonds.
Dat bedrag is helaas geen vetpot: tussen 42 en 68 euro per dag. Daarmee kom je niet rond, zeg je? Overweeg dan een verzekering gewaarborgd inkomen. Zoals de naam al zegt, krijg je een inkomen uitgekeerd wanneer je niet kan werken – een hele geruststelling. Met een premie vanaf 80 euro per maand kost die zekerheid bovendien geen stukken van mensen. Het bedrag is bovendien fiscaal aftrekbaar, zodat je belastingbrief meteen ook wat groener kleurt.
TIP
Ga vanaf je eerste ziektedag naar de dokter voor een attest van arbeidsongeschiktheid. Vraag daarmee binnen de 7 dagen je uitkering aan. De achtdaagse periode gaat immers in vanaf de datum die op je attest staat.
Zit je in de hoek waar de klappen vallen, en ben je langere tijd buiten strijd? Vraag dan een gelijkstelling wegens ziekte. Bij goedkeuring hoef je geen sociale bijdragen te betalen, terwijl je toch volledig beschermd blijft.
Ben je een volbloed pechvogel met langdurige invaliditeit? Dan kan de jaarlijkse inhaalpremie, die je in de maand mei krijgt bovenop je uitkering, het leed misschien wat verzachten. Je komt in aanmerking wanneer
- je erkend bent als invalide;
- op 31 december van het jaar voordien 365 dagen arbeidsongeschikt was;
- in mei, de maand waarin de premie altijd wordt toegekend, minstens 1 kalenderdag erkend was als invalide.
De rechten van je gezin
De ooievaar kan rustig landen
Voor de aanstaande mama
- Je krijgt 1 sociale bijdrage cadeau. Het eerste kwartaal na je bevalling hoef je niet te betalen, terwijl je sociale bescherming gewoon doorloopt.
- Je geniet een inkomen tijdens je bevallingsverlof: de moederschapsuitkering. Dat verlof mag je 12 weken rekken. Beval je van een meerling? Per extra spruit komt er een week bij.
- Je krijgt 105 dienstencheques cadeau. Die helpende handen komen vast van pas bij de was en de plas.
Voor de aanstaande papa of mee-ouder
Jij hebt recht op een geboorteverlof van 20 dagen. Klinkt de lokroep van de eigen zaak al eerder? Dan kan je 7 dagen inruilen voor dienstencheques ter waarde van 135 euro.
Je adopteert een kindje?
Dan krijg je als adoptiemoeder of adoptievader het Startbedrag adoptie.
Leg een knoop in je zakdoek voor het Startbedrag!
Deze premie stond vroeger bekend als “kraamgeld”. Je vraagt dit extraatje op via een zogenaamde “uitbetalingsactor”. Deze organisatie staat vervolgens ook in voor de uitbetaling van je Groeipakket – zoals het kindergeld heet sinds 2019.
Een gouden tip: je bent vrij in de keuze van je uitbetalingsactor. Daarom is het een slim idee om die taak toe te vertrouwen aan MyFamily, de uitbetalingsactor waarmee Xerius is gelinkt. Zo zitten jouw sociale bijdragen én het Groeipakket dat je ervoor krijgt onder één dak. Handiger kan toch niet? En je mag erop rekenen: je krijgt deze ondersteuning altijd tijdig en correct op je rekening gestort.
Wist je trouwens dat je het Startbedrag al vanaf je eerste dag zwangerschap kan aanvragen bij MyFamily? En dat je het bedrag reeds 4 maanden voor de bevalling ontvangt?
Heeft je familie meer ondersteuning nodig?
Engageer je jezelf als pleegouder? Dan krijg je daarvoor een oververdiend pleegouderverlof. Enige voorwaarde: het moet gaan om de langdurige versie van pleegouderschap, waarbij het kind minstens zes maanden bij jou verblijft. Pleegouderverlof aanvragen doe je via je ziekenfonds.
Ook als mantelzorger krijg je meer dan respect. Wie tijd maakt voor een naaste die ziek is, palliatieve zorgen nodig heeft of met een beperking kampt, krijgt een oververdiende uitkering mantelzorg.
Je rechten als je personeel aanwerft
Vlaanderen is een land van kmo’s. Van hardwerkende mensen zoals jij, die samen heel wat jobs – en dus welvaart – creëren. Ondersteuning bij het aannemen van personeel is dan ook op zijn plaats. Zo betaal je minder sociale werkgeversbijdragen voor je eerste werkkracht. Wat mooi meegenomen is: dit voordeel geldt onbeperkt in de tijd. Zoekt je enige werknemer andere oorden op, dan geldt de verlaging voor zijn of haar vervanger.
En daar stopt het niet bij. Er vallen bijvoorbeeld ook voordelen uit de kast voor je eerste 3 aanwervingen, wanneer je kiest voor de ervaring van een oudere werknemer en wanneer je langdurig werklozen inschakelt. De specialisten van SD Worx vertellen er jou graag alles over.
Je rechten als de wind financieel wat tegen zit
Worden sociale bijdragen een (te) zware dobber?
De sociale bijdragen zijn er om jou en je gezin te beschermen, niet om jou dood te knijpen. Als het een tijdje windstil is in je kassa, bestaan er oplossingen om jou wat ademruimte te geven. Denk maar aan een afbetalingsplan, een vrijstelling, een vermindering en een kwijtschelding van verhogingen. De experts van Xerius vertellen jou graag welke maatregel het beste past bij jouw situatie.
Moet je je zaak (tijdelijk) stopzetten?
De stekker uit je zaak trekken is niet altijd een vrijwillige beslissing. Vaak is de reden een faillissement, een collectieve schuldenregeling, een crisis in de sector of een gedwongen onderbreking door brand of natuurramp. In dat geval kan je een overbruggingsrecht aanvragen. Zo behoud je al sociale rechten, zoals terugbetaling van medische kosten en een eventuele invaliditeitsuitkering.
Stoppen en je sociale rechten behouden?
Dat kan via een voortgezette verzekering. Heb je naast je zelfstandige activiteit geen ander statuut zoals loontrekkende? Dan is de voortgezette verzekering zeker een optie. In dat geval betaal je een lagere sociale bijdrage om je sociale rechten te beschermen. Met andere woorden: je bouwt ook verder aan je pensioen, en daar krijg je nooit spijt van.
Wist je dat je als gewezen zelfstandige zelfs een werkloosheidsuitkering kan krijgen? Daarvoor dien je wel te voldoen aan enkele strenge voorwaarden;
- je was maximaal 15 jaar lang zelfstandige;
- voor je op eigen benen ging staan, was je lang genoeg loontrekkende (of sociaal verzekerd als werknemer).
Is deze werkloosheidsuitkering spek voor jouw bek? Bij een vakbond of hulpkas verneem je onder welke voorwaarden dat kan.
Je rechten voor je welverdiende pensioen
Jouw pensioen als zelfstandige is het voorwerp van vele legendes. Eén zaak staat vast: je hebt het geld meer dan verdiend, want je hebt er zelf keihard voor gezwoegd. De berekening is vaak een ingewikkeld staaltje hogere wiskunde, omdat veel zelfstandigen een gemengde loopbaan achter de rug hebben, waarbij ze ook een tijdje in loondienst hebben gewerkt. Wil je echt weten hoe jouw vork aan de pensioensteel zit, dan is het een goed idee om te klikken op de link hieronder.