Behoud je sociale bescherming als je stopt als zelfstandige

Het overbruggingsrecht

Deze uitkering kan je aanvragen wanneer je financieel in slechte papieren belandt door het sluiten van je zaak. Twee redenen voor stopzetting komen in aanmerking:

1. gedwongen onderbreking
2. economische moeilijkheden

Hoeveel bedraagt het overbruggingsrecht?
 

Je ontvangt elke maand

• 1.606,15 euro als alleenstaande
• 2.007,06 euro met een persoon ten laste. Heb je minstens één persoon ten laste? Dan toon je dit aan met een attest van je ziekenfonds.

Deze uitkering krijg je voor maximaal 12 maanden.

Je behoudt ook maximaal vier kwartalen de volgende sociale rechten:

• terugbetaling van je geneeskundige verzorging
• recht op een uitkering bij arbeidsongeschiktheid, invaliditeit en moederschap

Overbruggingsrecht bij gedwongen onderbreking
 

Moet je als zelfstandige je activiteit tijdelijk of definitief stopzetten door omstandigheden onafhankelijk van je wil? Dan zijn er zes situaties waarin je kan rekenen op een uitkering overbruggingsrecht.

• Natuurramp: denk hierbij aan aardbevingen, overstromingen en grondverzakkingen, maar ook landbouwrampen waarbij bijvoorbeeld een ziekte een hele oogst vernietigt.
• Brand: schade veroorzaakt door brand, blikseminslag, ontploffing of implosie.
  Beschadiging: bijvoorbeeld als gevolg van een ramkraak of verkeersongeval. 
• Allergie: deze moet voldoen aan de volgende voorwaarden: erkend zijn door een adviserend arts, veroorzaakt zijn door de uitoefening van de zelfstandige activiteit én je bent als zelfstandige niet erkend als invalide. 
  Overbruggingsrecht omwille van een allergie kan je pas aanvragen nadat je gedurende 12 maanden een uitkering arbeidsongeschiktheid ontvangt.
• Beslissing van een derde economische actor of door een gebeurtenis met een economische impact: deze beslissing moet  je activiteit als zelfstandige rechtstreeks en aanzienlijk raken. Enkele voorbeelden hiervan zijn wegenwerken, een crisis in de sector waar je actief bent of een leverancier die failliet gaat.
• Faillissement: het kan daarbij gaan om een persoonlijk faillissement of een faillissement van de vennootschap waarin je actief bent.

Wie kan het overbruggingsrecht bij gedwongen onderbreking aanvragen?

Jan, bijvoorbeeld. Hij is landbouwer en zag zijn hele oogst letterlijk de lucht invliegen toen de orkaan Greta passeerde. Jan kan het overbruggingsrecht aanvragen op basis van een natuurramp.

Youssef kan een aanvraag indienen, als warme bakker die een allergie te pakken kreeg voor tarwebloem. Door die struikelsteen kan hij uiteraard geen brood of patisserie meer bakken. Youssef kan zich beroepen op een gedwongen onderbreking door allergie.

Ook Ekaterina mag een aanvraag voor een overbruggingsrecht indienen. Zij heeft een eenmanszaak in tweedehandskleding die niet rendeert en failliet gaat.
 

Welk bewijs leveren Jan, Youssef en Ekaterina bij hun aanvraag?

• Jan ondersteunt zijn zaak met een verklaring van brandweer of politie, documenten van de verzekering en krantenartikels over de storm.
• Youssef bezorgt doktersattesten en documenten van de verzekering.
• Ekaterina bezorgt de publicatie van de opening van het faillissement.

Alle drie moeten ze ook bewijzen dat ze tijdelijk of definitief gestopt zijn.

Overbruggingsrecht bij economische moeilijkheden

Naast een gedwongen onderbreking kan je je zelfstandige activiteiten moeten stopzetten door economische moeilijkheden. Ook dit kan een reden zijn om een uitkering overbruggingsrecht aan te vragen.

Drie situaties komen hiervoor in aanmerking:

• Leefloon: je krijgt op het moment dat je je zelfstandige activiteit stopzet een leefloon.
• Bijdragevrijstelling: in de twaalf maanden voordat je stopte als zelfstandige kreeg je van het RSVZ een (gedeeltelijke) vrijstelling voor de betaling van je sociale bijdragen.
• Laag inkomen: in dit geval toon je aan dat je inkomen de minimale bijdragedrempel niet overschrijdt, zowel tijdens het jaar dat je stopt als zelfstandige, als het jaar ervoor.

Wie kan het overbruggingsrecht aanvragen?

Dieudonné maakt een goede kans. Hij probeert al jaren vergeefs om zijn nieuw concept te lanceren. Al zijn spaarcenten gingen op in het project, en al die tijd overleefde de jonge zaakvoerder op een jaarinkomen van nauwelijks 6.700 euro. Nu ziet Dieudonné geen andere uitweg meer dan te stoppen en een overbruggingsrecht aan te vragen.

De winkel waarin Jessica zich uitslooft miste de digitale trein, waardoor de verkoop kelderde. Ze ontvangt nu een leefloon, terwijl de zaken steeds sneller bergaf gaan. Ook Jessica kan aankloppen voor een overbruggingsrecht op voorwaarde dat de zaak definitief wordt stopgezet.

Welk bewijs leveren Dieudonné en Jessica bij hun aanvraag?

• Dieudonné voegt boekhoudkundige stukken toe die bewijzen dat zijn inkomen laag is.
• Jessica levert een kopie van de uitkering van haar leefloon. Ook een bewijs van vrijstelling van sociale bijdragen is een overtuigend document.

Opgelet: ben je zaakvoerder, meewerkende partner of helper? Dan moet je extra bewijslast leveren, waarover je meer leest op het aanvraagformulier. Hou er ook rekening mee dat je niet standaard recht hebt op 12 maanden uitkering. De precieze termijn hangt af van het aantal kwartalen dat je sociale rechten hebt opgebouwd. Dat weet Xerius jou te vertellen op het moment van je aanvraag.

Onder welke voorwaarden krijg je een overbruggingsrecht?

1. je betaalde tijdens de afgelopen vier jaar de sociale bijdragen van minstens vier kwartalen. Dat deed je als zelfstandige in hoofdberoep of als meewerkende echtgeno(o)t(e). Ook als student-zelfstandige of als zelfstandige in hoofdberoep gelijkgesteld met bijberoep (art.37) kom je in aanmerking op voorwaarde dat je minimaal de sociale bijdragen van een zelfstandige in hoofdberoep betaalt.
2. op het moment dat je je activiteit onderbreekt, ben je vier kwartalen onafgebroken aangesloten als zelfstandige.
3. onder bepaalde voorwaarden kan je de uitkering overbruggingsrecht beperkt combineren met een vervangingsinkomen of een beroepsactiviteit. Contacteer altijd Xerius als je dit van plan bent. Zo weet je vooraf of de combinatie die je wil mag én welke invloed deze heeft op je uitkering.
4. je moet in België wonen.

Deze voorwaarden moeten de hele duur van de uitkering van toepassing blijven.

Ook nuttig om te weten:

• Tijdens het overbruggingsrecht bouw je geen pensioenrechten op. Bovendien kan je het recht op Groeipakket verliezen. Om te vernemen hoe de vork aan de steel zit in jouw specifieke situatie, neem je het best contact op met je uitbetaler van het Groeipakket.
• Verandert je situatie? Breng Xerius dan direct op de hoogte. Elke wijziging kan immers invloed hebben op je uitkering. Door ons te informeren vermijd je vervelende terugvorderingen. De regels zijn immers niet van de poes. Stel, je hebt recht op een uitkering van maart tot november. Ga je in april welgeteld één dag aan de slag, zelfs halftijds? Dan kan je de uitkering voor april verliezen.