Je pensioen als zelfstandige: een antwoord op al je vragen

De regels over je pensioen zijn zo mogelijk nog complexer dan een belastingformulier. Op de koop toe sleutelt de regering om de haverklap aan de wetgeving. Xerius legt jou helder en begrijpelijk uit waar jij aan toe bent. Daar heb jij recht op, want het gaat om jouw centen.

Pensioenadvies op maat aanvragen

Welke pensioenen bestaan er?

Rustpensioen

Dit is het pensioen waar men het meestal over heeft. Je hebt er recht op omdat je sociale bijdragen betaalde tijdens je loopbaan als zelfstandige of werknemer.

Je ontvangt je rustpensioen vanaf de wettelijke pensioenleeftijd van 65 jaar. Die leeftijd zal de komende jaren stelselmatig worden opgetrokken: naar 66 jaar vanaf 2025 en vervolgens naar 67 jaar vanaf 2030. Wil je toch vroeger op pensioen? Dat zal enkel nog kunnen als je aan specifieke voorwaarden voldoet.

Ben je bij je pensionering ongehuwd of samenwonend? Dan krijg je een pensioen als alleenstaande. Ook je partner kan een pensioen als alleenstaande ontvangen.

Ben je gehuwd en heeft je partner geen pensioen? Dan heb je recht op een gezinspensioen. Dat ligt 25% hoger ligt dan het alleenstaandenpensioen.

Overlevingspensioen

Overlijdt je partner? Dan heb je recht op een overlevingspensioen indien:

jullie minstens een jaar gehuwd zijn, en
jij de kaap van 49,5 jaar hebt bereikt.

De hoogte van dit pensioen hangt af van de loopbaan van je partner.

Voldoe je niet aan beide voorwaarden? Dan kom je misschien wel in aanmerking voor een tijdelijk overlevingspensioen. Dat ontvang jij dan 24 maanden lang. Of 36 maanden met een kind ouder dan 13 jaar, of 48 maanden met een kind jonger dan 13 jaar.

Pensioen van gescheiden echtgenoot

Ben je wettelijk gescheiden van een zelfstandige (of helper)? Dan kan je recht hebben op een pensioen voor de periode dat je getrouwd was. Het bedrag hangt af van de loopbaan van je ex. Je krijgt het uitbetaald vanaf je (vervroegde) pensioenleeftijd – behalve wanneer je dan hertrouwd bent.

Maak je gebruik van dit recht? Dan telt de periode waarvoor je zelf pensioenrechten opbouwde niet mee, behalve wanneer je verzaakt aan je eigen pensioenrechten.

Ben je feitelijk gescheiden? Dan heb je recht op een deel van het pensioen van je partner, en dat op voorwaarde dat hij of zij daar op dat ogenblik effectief recht op heeft.

Let op! Je overlevingspensioen & pensioen van gescheiden echtgenoot vallen weg als je opnieuw in de huwelijksboot stapt.

Hoeveel pensioen krijg jij later?

De berekening van je pensioen is een echte hersenbreker. Het resultaat hangt af van je statuut, je inkomsten en je gezinssituatie. Om het allemaal nog wat ingewikkelder te maken: periodes waarin je niet werkte, kunnen toch pensioenrechten opleveren.

Op welk pensioen heb jij recht? En hoeveel pensioen ontvang jij later? De experts van Xerius rekenen het gratis voor jou uit.

Pensioenadvies op maat aanvragen

a) je gewerkte periodes

Je sprokkelt pensioenrechten voor elk kwartaal dat je sociale bijdragen betaalde, als zelfstandige in hoofdberoep of – afhankelijk van de hoogte van de bijdragen – ook in bijberoep. Was je ook een tijd werknemer in loondienst? Dan telt elke arbeidsprestatie mee waarvoor sociale bijdragen werden afgehouden op je loon.

b) je gelijkgestelde periodes

Er zijn ook periodes in je leven waarin je weliswaar niet werkte, maar die jou toch pensioenrechten kunnen opleveren:

je militaire dienst wordt gratis gelijkgesteld.
je studieperiode wordt gelijkgesteld op aanvraag. Na goedkeuring van het RSVZ kan je studiejaren afkopen.
je kan gelijkstelling wegens ziekte krijgen voor periodes waarin je activiteit als zelfstandige stil lag wegens ziekte of invaliditeit. Je betaalt dan geen sociale bijdragen, maar toch telt het RSVZ deze periode mee voor je pensioen.

je gewerkte periodes + je gelijkgestelde periodes = je pensioenloopbaan

Een volledige pensioenloopbaan telt minstens 45 jaren.

Zet je gewild of ongewild een punt achter je zelfstandigenbestaan en start je geen andere beroepsactiviteit? Dan kan je je sociale rechten verliezen en bouw je niet meer verder aan je pensioenloopbaan. Met een voortgezette verzekering kan je deze rechten maximaal 2 jaar beschermen.

Je pensioenbedrag hangt af van je beroepsinkomsten

Als zelfstandige betaal je 20,5% sociale bijdragen op het deel van je inkomen tot 72.810,95 euro. Op het inkomensdeel boven 72.810,95 euro betaal je 14,16% sociale bijdragen. Boven dat inkomen bouw je geen hogere pensioenrechten meer op, maar draag je wel bij aan de solidariteit van het pensioensysteem.

Voor werknemers bestaat er geen maximumbeperking. Zij betalen 13,07% sociale bijdragen op een onbegrensd brutoloon.

Wanneer krijg je het minimumpensioen?

Leveren jouw beroepsinkomsten een pensioen op lager dan het minimumpensioen? En heb jij een pensioenloopbaan van minstens 30 jaar? Dan wordt je pensioen opgetrokken tot het minimumpensioen, en dat in overeenstemming met je loopbaanbreuk. Werkte je bijvoorbeeld 38 jaar, dan krijg je 38/45ste van het minimumpensioen.

Dat minimumpensioen bedraagt voor een volledige loopbaan als zelfstandige:

21.280,16 euro per jaar als alleenstaande of 1.773,35 euro per maand
26.591,83 euro per jaar als gezinspensioen of 2.215,99 euro per maand

Wil je meer pensioen krijgen als zelfstandige? Zorg dan voor een aanvullend pensioen. Hier kom je te weten hoe je dat aanpakt.

Wil jij vroeger met pensioen?

Neem dan een kijkje op de website MyPension.be. Daar kom je te weten of je vroeger kan uitblazen, en wanneer precies.

Je hebt vast wel horen waaien dat de voorwaarden steeds strenger worden. In onderstaande tabel lees je de voorwaarden die vanaf 2022 gelden om vroeger met pensioen te gaan.

Pensioendatum	vereiste minimumleeftijd	vereiste minimumloopbaan
Vanaf 2024	63 jaar	42 jaar

Uitzondering: je kan toch vroeger op pensioen met een uitzonderlijk lange loopbaan

op 60 jaar bij een loopbaan van 44 jaar
op 61 jaar bij een loopbaan van 43 jaar

Welke jaren tellen mee om je vervroegde pensioen te berekenen?

als zelfstandige: elk jaar waarin je minstens 2 kwartalen sociale bijdragen betaalde in hoofdberoep, of ermee gelijkgestelde jaren
als werknemer: elk jaar waarin je minstens 104 dagen werkte
gelijkgestelde jaren met militaire dienst en ziekte (minstens 2 kwartalen)
jaren met voortgezette verzekering (minstens 2 kwartalen)
jaren waarin je zowel werknemer als zelfstandige was, tellen maar één keer mee
afgekochte studiejaren tellen niet mee

Wat is jouw ideale pensioendatum?

Je ideale pensioendatum is niet noodzakelijk je vroegste of je wettelijke pensioendatum. Je sociale bijdragen, belastingen en aanvullend pensioen spelen immers ook een rol. Xerius legt al deze criteria naast elkaar en ontcijfert zo de datum die financieel voor jou het meest interessant is.

Onze pensioenexperts pluizen het gratis voor jou uit.

Pensioenadvies op maat aanvragen

Mag je werken tijdens je pensioen?

Op pensioen gaan is een Chinese puzzel, blijven werken is klaar als een klontje. De regels zijn helder en duidelijk: werken na je pensioen hangt af van je situatie.

Ga je op vervroegd pensioen met minder dan 45 loopbaanjaren? Dan mag je niet onbeperkt bijverdienen.
Ben je 65 of tel je 45 loopbaanjaren? Dan mag je onbeperkt bijverdienen naast je pensioen.

Kijk wel uit: als je werkt tijdens je pensioen, zal je een dikkere belastingbrief in de bus krijgen.

Let ook op je tellen als je recht hebt op een gezinspensioen. Je partner moet dan ook de inkomsten beperken. Anders val je terug op het pensioenbedrag “alleenstaande”.

Op deze pagina kom je alles te weten over bijverdienen na pensioen als zelfstandige.