Btw-vrijstelling aanvragen: doen of niet doen?

Er zijn 2 types van btw-vrijstelling

Al wie goederen levert of diensten verstrekt valt onder de btw-regeling en is dus btw-plichtig. Dat is bijna iedereen. Hier lees je wat die btw-regeling precies betekent voor jou als startende ondernemer.

Omdat we nu eenmaal in België leven, bestaan er ook uitzonderingen.

1. Je kan een vrijstelling voor kleine ondernemingen krijgen als het jaarlijkse omzetcijfer van je zaak niet hoger is dan 25.000 euro, btw exclusief. De juridische vorm van je onderneming speelt geen rol.
2. Je activiteit kan "vrijgesteld" zijn van btw, onder het zogenaamde "artikel 44". Dat is bijvoorbeeld het geval voor een arts of een kinesist.

1. De btw-vrijstelling aanvragen voor kleine ondernemingen

Wat is deze vrijstellingsregeling?

Als kleine onderneming kan je kiezen voor een speciale regeling, waardoor je bepaalde btw-formaliteiten niet hoeft te doen. Een btw-nummer aanvragen blijft wel verplicht.

In tegenstelling tot artikel 44 is deze vrijstellingsregeling wel een vrije keuze. Je kan de aanvraag indienen als je voldoet aan strikte voorwaarden op het vlak van omzet en activiteiten. Dat doe je tijdens de aanvraag van je btw-nummer bij de btw-administratie.

Wanneer kan je de vrijstellingsregeling btw voor kleine ondernemingen aanvragen?

Ligt je omzet lager dan 25.000 euro, dan kan je de vrijstellingsregeling voor kleine ondernemingen aanvragen – wat je ondernemingsvorm ook is. In dat geval reken je de klant geen btw aan. Je bent dan ook verlost van de btw-aangifte, want er valt niets door te storten aan de overheid. Een groot deel van de fiscale verplichtingen die aan btw-plichtigen worden opgelegd, vallen voor jou weg.

Hou bij de berekening van je omzet rekening met de omzet van een volledig jaar. Heb je geen volledig startjaar achter de kiezen, dan herrekent de overheid je omzet.

Dat gebeurt met de formule: jouw jaaromzet = aantal dagen actief x 25.000 euro / 365. Om een rekenvoorbeeld te geven: stel dat je start op 15 april 2020. Na deze dag werk je tot eind 2020 nog 260 dagen als zelfstandige. Jouw jaaromzet is dus = 261 x  25.000 euro / 365 = 17.876 euro.

De voor- en nadelen van de btw vrijstellingsregeling voor kleine ondernemingen

Hoe aantrekkelijk de vrijstellingsregeling voor kleine ondernemingen ook klinkt, het is niet altijd de beste optie. Er zijn immers ook nadelen verbonden aan deze keuze. Vraag daarom advies aan je boekhouder, en weeg samen met hem de voordelen af tegen de nadelen.

Met de vrijstellingsregeling voor kleine ondernemingen ontsnap je niet aan de rest van de administratieve mallemolen. Je dient nog steeds de volgende verplichtingen na te komen:

• aangifte van de start, de wijziging en de stopzetting van je activiteit;
• vermelding op je facturen van “Kleine onderneming, onderworpen aan de vrijstellingsregeling van belasting. Btw niet toepasselijk”;
• jaarlijkse opgave (listing) van je afnemers-belastingplichtigen en je totale omzet in de vrijstellingsregeling. In bepaalde gevallen is deze listing niet verplicht;
• facturen nummeren en bewaren;
• dagboek van ontvangsten bijhouden (alleen voor verkopen aan particulieren);
• btw-nummer meedelen aan je Belgische leveranciers en je klanten (te vermelden op alle contracten, facturen, bestelbonnen, …)
• tabel van je bedrijfsmiddelen opmaken;

Een gouden tip: let op met aankopen in andere EU-landen.

Doe je zaken met andere EU-landen, dan kan je nog steeds kiezen voor de vrijstellingsregeling voor kleine ondernemingen. Je betaalt dan de btw aan de buitenlandse leverancier, net zoals je bij aankopen in België btw betaalt aan je Belgische leverancier. 

Belangrijk: je mag nooit je Belgische btw-nummer meedelen aan je leveranciers in de andere EU-landen. Doe je dat toch, dan gaat de btw-administratie er automatisch van uit dat je ervoor koos om toch btw te betalen in België.Je buitenlandse leverancier zal je dan geen btw aanrekenen, en je moet in België bijzondere aangiften indien om de btw te betalen. 

Koop je voor meer dan 11.200 euro per jaar in andere EU-landen? Dan kan je niet meer genieten van de vereenvoudigde vrijstellingsregeling voor kleine ondernemingen. In dat geval contacteer je best je boekhouder of accountant. Hij of zij kan bekijken of de vrijstellingsregeling voor kleine ondernemingen wel de meest geschikte keuze is voor jou.

Voor wie is btw-vrijstellingsregeling voor kleine ondernemingen niet mogelijk?

Een grote groep zijn de zelfstandigen die “werken doen in onroerende staat” – zoals de wet het mooi formuleert. Dit zijn onder meer aannemers, schrijnwerkers, behangers, klusjesmannen, tuinmannen, ruitenwassers en andere schoonmaakdiensten zoals poetsvrouwen.

De vrijstellingsregeling is evenmin mogelijk voor horecazaken die een geregistreerd kassasysteem gebruiken.

Tot slot kunnen ook bepaalde activiteiten van verkoop van oude materialen – met schroot als populairste voorbeeld – geen beroep doen op de vrijstellingsregeling voor kleine ondernemingen.

Twijfel je of je gebruik kan maken van de vrijstellingsregeling? Neem dan contact op met Xerius.

2. Vrijgesteld zijn van btw onder artikel 44

Wat houdt de btw-vrijstelling artikel 44 in?

Als zelfstandige val je onder het btw-wetboek. Dat wetboek voorziet echter in een uitzondering onder artikel 44. In dat geval vraag je geen btw-nummer aan, en dien je dus ook niets in orde te brengen voor de btw.

De vrijstelling onder artikel 44 is geen vrije keuze. Je bent automatisch vrijgesteld of je bent niet vrijgesteld.

Artikel 44 is van toepassing indien je één van deze activiteiten uitoefent

Oefen je een van deze activiteiten uit? Dan heb je wel een ondernemingsnummer nodig, maar je hoeft het niet te laten activeren als btw-nummer.

In de medische en zorgsector

Op voorwaarde dat de je enkel therapeutische handelingen uitvoert:

• artsen
• tandartsen
• kinesitherapeuten, verloskundigen, verplegers en masseurs opgenomen in het RIZIV
• erkend klinisch psychologen en orthopedagogen
• psychologen voor hun diensten met betrekking tot onderwijskeuze en gezinsvoorlichting
• ziekenhuizen en psychiatrische instellingen, erkend door de FOD 
• volksgezondheid
• diensten van familiale hulp
• vervoer van zieken
• instellingen bejaardenzorg
• kinderbewaarplaatsen
• dienstenchequebedrijven

In de financiële sector

• bank en financiële sector
• verzekeringssector

In het onderwijs

• onderwijs en lesgevers in welbepaalde omstandigheden

In de sociaal-culturele sector

• voordrachtgevers
• exploitanten zonder winstoogmerk van musea, dieren- en plantentuin, monumenten
• acteurs, orkestleiders, muzikanten en andere uitvoerende kunstenaars
• organisatoren van toneel-, ballet- of filmvoorstellingen, concerten
• jeugdherbergen, -tehuizen, -clubs, homes en vakantiekolonies
• bibliotheken, spelo- en mediatheken
• auteurs van letterkundige werken

In andere sectoren

• professionele sportbeoefenaars
• verhuur van onroerende goederen (uitgezonderd bijvoorbeeld verhuur van garages en opslagplaatsen)
• vzw’s met politieke, syndicale, religieuze, levensbeschouwelijke of vaderlandslievende doelen
• weddenschappen, loterijen, kans- en geldspelen
• inrichtingen lichamelijke opvoeding
• religieuze of levensbeschouwelijke instellingen

Twijfelgeval?

Vraag advies aan je plaatselijke btw-controlekantoor.

Speciaal geval?

Sommige zelfstandigen zijn gemengd btw-plichtig. Hun ene activiteit is onderworpen is aan de btw, en de andere niet. Enkele voorbeelden maken dit duidelijk.

• An geeft dansles aan de kunstacademie in haar dorp. Hiervoor is ze vrijgesteld van btw. Daarnaast organiseert ze ook workshops in haar eigen dansstudio. Daarvoor moet ze wel btw aanrekenen. 
• Bart en zijn jazzband geven een optreden op een lokaal muziekfestival. Hij moet de organisator geen btw aanrekenen. Dat is wel nodig voor de verkoop van zijn cd na het optreden.
• Als dokter is Louis niet onderworpen aan btw. Dat is wel het geval voor zijn andere activiteit: de ontwikkeling van nieuwe medicijnen.

Ben jij volledig of gemengd btw-plichtig? Deze pagina legt je helder uit welke btw-regeling de jouwe is.

Wat je nog kan interesseren