Ben je geboren...
Hoeveel pensioen krijg jij later als zelfstandige?
De succesvolle generatie van babyboomers gaat stilaan met pensioen. Zoals de naam al suggereert – baby boom – gaat het om best behoorlijk veel mensen. Dat stelt de samenleving voor een serieuze uitdaging: zal de minder talrijke actieve bevolking wel voldoende rijkdom produceren om al deze pensioenen te betalen? Om die vraag te beantwoorden, moeten we uiteraard kijken naar de rekening die op tafel ligt. Met andere woorden: hoeveel pensioen krijgen de babyboomers precies?
De berekening van het pensioen is een Chinese puzzel
Laat ons het pensioen van de zelfstandige even onder de loep nemen – want dat interesseert jou vast het meest. Daarvoor zijn twee kwesties van belang.
1. Hoe sprokkel je als zelfstandige rechten op pensioen?
Je bouwt pensioenrechten op voor elk kwartaal waarin je sociale bijdragen betaalde als zelfstandige in hoofdberoep of als meewerkend echtgeno(o)t(e). Betaal je als zelfstandige in bijberoep minstens zoveel als iemand in hoofdberoep, dan kunnen deze bijdragen ook meetellen voor je pensioen.
Goed om te weten
Over de gemengde loopbaan
Ben jij naast zelfstandige ook werknemer geweest of ambtenaar of zelfs allebei? Dan heb je recht op een pensioen in elk van deze pensioenregelingen. Voor de berekening telt elke arbeidsprestatie mee waarvoor jij sociale bijdragen afdroeg op je loon. Ook uitkeringen bij ziekte en werkloosheid worden meegerekend.
Over gelijkstelling
Jaren waarin je niet werkte als zelfstandige, kunnen jou ook pensioenrechten opleveren. Dat noemt men de gelijkgestelde jaren. Denk maar aan:
- je militaire dienst. Die wordt gratis gelijkgesteld.
- je studieperiode. Die wordt gelijkgesteld op aanvraag. Na goedkeuring van het RSVZ kan je deze studiejaren dan afkopen.
- je kan gelijkstelling wegens ziekte aanvragen voor periodes waarin je door ziekte of invaliditeit niet actief was als zelfstandige. Je betaalt dan geen sociale bijdragen, maar toch telt het RSVZ deze periode mee voor je pensioen. Een tip: vraag deze gelijkstelling zeker aan op het moment van je arbeidsongeschiktheid, en niet wanneer je op pensioen gaat. Want dan is je kans verkeken.
Je gewerkte periodes + je gelijkgestelde periodes = je pensioenloopbaan
Een volledige pensioenloopbaan telt minstens 45 jaren.
Een voorbeeld: werkte je 25 jaar (312 dagen per jaar) als loontrekkende, en vervolgens 20 jaar als zelfstandige (waarbij je elk kwartaal de sociale bijdragen betaalde in hoofdberoep)? Dan heb je een loopbaan van 45/45ste of 14040/14040ste.
Zet je een punt achter je zelfstandigenbestaan zonder een andere beroepsactiviteit te starten?
Met andere woorden: heb je geen sociaal statuut en krijg je dus ook geen uitkering? Dan kan je jouw sociale rechten verliezen, en bouw je jouw pensioenloopbaan niet verder op. In dat geval kan je jouw rechten 2 jaar beschermen met een voortgezette verzekering. Dankzij deze bescherming blijf je in orde met de sociale zekerheid. Je kan een voortgezette verzekering nemen voor je pensioen en je ziekteverzekering samen of voor je pensioen alleen.
Deze periode van 2 jaar kan je met 5 jaar verlengen, zodat jouw rechten in totaal 7 jaar beschermd zijn. Enige voorwaarde: de periode moet aansluiten op het wettelijk pensioen. Let wel: de premie van de voortgezette verzekering wordt berekend op basis van je inkomen van 3 jaar terug. Daarom wordt vaak aangeraden om toch aangesloten te blijven en sociale bijdragen te betalen.
2. Hoeveel pensioen krijg je precies op het einde van de rit?
Je pensioenbedrag hangt af van je beroepsinkomsten. Als zelfstandige betaal je 20,5% sociale bijdragen op het deel van je inkomen tot 72.810,95 euro. Op het inkomensdeel boven 72.810,95 euro betaal je 14,16% sociale bijdragen. Je maximale pensioenrecht heb je opgebouwd bij een inkomen van 75.977,72 euro.
Je pensioen wordt berekend op basis van je eigen inkomsten en loopbaanjaren. Daarnaast berekent men ook je minimumpensioen, op basis van het aantal jaren dat je hebt gewerkt. Beide pensioenen worden dan met elkaar vergeleken. Het meest voordelige pensioen krijg jij dan toegekend.
Omdat zelfstandigen tijdens hun loopbaan minder bijdragen dan loontrekkenden, past de overheid bij de berekening van je pensioen een harmonisatiecoëfficiënt toe. De berekening van je pensioen per kwartaal verloopt dan als volgt:
Jouw netto belastbaar jaarinkomen
x de harmonisatiecoëfficiënt (enkel nog voor berekeningen tot en met 2020)
x 0,25/45x 60% (bij een pensioen als alleenstaande) of x 75% (bij een gezinspensioen)
Een gezinspensioen, wat is dat?
Krijgt jouw huwelijkspartner geen eigen pensioen of uitkering? Dan kan jij als zelfstandige je pensioen aan gezinstarief opnemen. (Dat kan zelfs wanneer je partner nog actief is, al moeten de beroepsinkomsten dan beperkt zijn tot welbepaalde grenzen.)
Dit gezinspensioen bedraagt 25% meer dan het pensioen als alleenstaande. Het geldt echter niet voor wettelijk samenwonenden.
De pensioendienst berekent automatisch wat voor jou het meest voordelig is: het pensioen tegen gezinstarief voor één van jullie beiden, of elk apart een pensioen voor alleenstaanden.
Een woordje uitleg over het minimumpensioen
Dat het zelfstandigenpensioen geen vetpot is, heb je vast al horen waaien. Daarom legde de wetgever een minimumpensioen vast. Voor een zelfstandige met volledige loopbaan komt dat neer op de volgende bedragen:
- 21.280,16 euro per jaar als alleenstaande of 1.773,35 euro per maand
- 26.591,83 euro per jaar als gezinspensioen of 2.215,99 euro per maand
Komt jouw berekening uit op een bedrag onder het minimumpensioen? Dan wordt je pensioen – op voorwaarde dat je pensioenloopbaan minstens 30 jaren omvat – opgetrokken. Dat gebeurt in overeenstemming met de zogenaamde loopbaanbreuk. Een voorbeeld maakt dat duidelijk:
Mevrouw Peeters sprokkelde 35 pensioengerechtigde jaren. Haar pensioenberekening, die dus gebaseerd is op haar inkomsten, komt uit op 734,12 euro per maand. Het minimumpensioen voor 35 loopbaanjaren is gelijk aan 1.773,35 euro x 35/45 = 1.352,20 euro.
Met andere woorden: het minimumpensioen ligt hoger. Haar pensioen zal dus opgetrokken worden tot het berekende minimumpensioen, en mevrouw Peeters zal 1.352,20 euro per maand krijgen. Omdat haar loopbaan maar 35 loopbaanjaren telt, heeft ze geen recht op het volledige minimumpensioen.
3. Wanneer kan je met pensioen?
Je kan het rustpensioen krijgen vanaf de eerste dag van de maand die volgt op je 65ste verjaardag.
Jouw wettelijke pensioenleeftijd is de leeftijd waarop je zonder loopbaanvoorwaarden met rustpensioen kan gaan. Vanaf 2025 wordt deze verhoogd tot 66 jaar, en vanaf 2030 tot 67 jaar.
... dan is je wettelijke pensioenleeftijd
... in 1959 of eerder
65 jaar
... tussen 1960 en 1963
66 jaar
... na 1964
67 jaar
Ben je geboren...
... dan is je wettelijke pensioenleeftijd
... in 1959 of eerder
65 jaar
Ben je geboren...
... dan is je wettelijke pensioenleeftijd
... tussen 1960 en 1963
66 jaar
Ben je geboren...
... dan is je wettelijke pensioenleeftijd
... na 1964
67 jaar
Wanneer kan je vanaf 2019 met vervroegd pensioen?
Bij dit aantal loopbaanjaren...
....kan je met deze leeftijd op pensioen
42
63
43
61
44
60
Bij dit aantal loopbaanjaren...
....kan je met deze leeftijd op pensioen
42
63
Bij dit aantal loopbaanjaren...
....kan je met deze leeftijd op pensioen
43
61
Bij dit aantal loopbaanjaren...
....kan je met deze leeftijd op pensioen
44
60
Een loopbaanjaar wordt opgebouwd wanneer je minstens 2 kwartalen sociale bijdragen in hoofdberoep betaalt. Voor loontrekkenden ligt de lat op 104 voltijds gewerkte of gelijkgestelde dagen.
Moraal van het verhaal: jouw pensioen als zelfstandige is geen hoorn des overvloeds.
Wil je jouw huidige levensstandaard behouden, dan doe je er dus verstandig aan om zelf een aanvullend pensioen op te bouwen. Daarbij kan je het best zoveel mogelijk ijzers in het vuur leggen.
Hier vind je een overzicht van alle mogelijke oplossingen. Ze staan in dalende volgorde van fiscale optimalisatie: hoe meer belastingvoordeel het pensioenproduct oplevert, hoe hoger in de lijst. Zo weet je met welk product je de basis legt van een mooi pensioen, en welke oplossingen je kan toevoegen als je nog meer wil sparen.
VAPZ en Sociaal VAPZ
- de nummer één voor elke zelfstandige: de onmisbare basis van jouw aanvullend pensioenkapitaal
- brengt het meeste belastingvoordeel op: tot 64% voordeel
- voor extra pensioen, maar kan ook voor bescherming bij arbeidsongeschiktheid
Simuleer welk type VAPZ bij jou past
Individuele Pensioentoezegging (IPT)
- exclusief voor bedrijfsleiders
- de vennootschap betaalt de premie
- je kan met inhaalbijdragen een pensioengat opvullen
- aanvullende dekkingen zijn mogelijk
Meer info over IPT
Individueel pensioensparen
- investeer 1.020 euro per jaar in je pensioen
- geschikt voor iedereen tussen 18 en 54 jaar
Meer info over individueel pensioensparen
Langetermijnsparen
- spaar tot 2.450 euro per jaar voor je pensioen
- nog breder toegankelijk: tot je 64ste verjaardag
Meer info over langetermijnsparen
Pensioenovereenkomst voor Zelfstandigen (POZ)
-
exclusief voor eenmanszaken en vrije beroepen zonder vennootschap
-
aanvullende dekkingen mogelijk, zoals aanvullend overlijdenskapitaal
-
interessant vanaf 20.000 euro netto-inkomen
Meer info over de POZ
Afkopen studiejaren
Je kan je pensioen nog verder aanvullen met de veelbesproken regeling voor het afkopen van studiejaren. Maar daarover kunnen we een hele bibliotheek volschrijven. Wil je er meer over weten, dan kan je beter een kijkje nemen op deze pagina. En vraag er om een pensioensimulatie.
Bouw nu aan je aanvullend pensioen
Ga zeker eens langs op de website van de overheid. Je krijgt er een actuele stand van zaken over jouw pensioen:
- een duidelijk zicht op jouw aanvullende pensioenspaarplannen
- de loopbaangegevens gebruikt voor de berekening van je Belgisch wettelijk pensioen. Tip: controleer zeker of de cijfers kloppen!
- hoeveel pensioen je krijgt op je wettelijke pensioenleeftijd. Heb je een gemengde loopbaan, dan krijg je een pensioenraming voor alle stelsels samen
- plan zelf je pensioen: welke invloed heeft jouw datum van voorkeur op je toekomstige pensioenbedrag?
naar mypension.be
De eerste stap in de voorbereiding van je pensioen: een afspraak maken.
Heb je al deze mogelijkheden aangesproken? Dan ben je nog steeds niet aan het eind van je pensioenlatijn. Zorgen voor een mooie oude dag kan ook met levensverzekeringen, die eveneens bestaan in alle geuren en kleuren: met of zonder belastingvermindering, privé te onderschrijven of met je zaak.
Je ziet: de opbouw van je pensioen is een echte Chinese puzzel, waarbij je best wat advies kan gebruiken. Daarvoor kan je terecht bij de specialisten van Xerius. Zij vertellen jou graag welke bouwstenen het beste passen bij jouw situatie. Neem gerust contact op voor meer informatie.
