Zelfstandige in bijberoep worden - Hoe starten?
België is het land van bier, chocolade en zelfstandigen in bijberoep. Liefst een kwart miljoen landgenoten beschikken over een mooie bijverdienste door hun hobby of passie te verzilveren. Kriebelt het ook bij jou om de stap te zetten? Dan kunnen wij jou alvast geruststellen: het is echt makkelijk om te starten in bijberoep!
De voorwaarden om te starten als zelfstandige in bijberoep
Je komt aan de start…
…met een onderneming. Met andere woorden: je kan geen zelfstandige worden zonder een eenmanszaak op te starten of een vennootschap op te richten. De meeste zelfstandigen in bijberoep kiezen voor een eenmanszaak. Daarom leggen we hier de focus op die eerste ondernemingsvorm.
…als zelfstandige…
Zoals het woord al zegt, ben je je eigen baas. Er is geen baas die je RSZ-bijdragen en bedrijfsvoorheffing voor zijn rekening neemt. Je dopt al je boontjes zelf, van inkomen over sociale bijdragen tot belastingen. Daarbij geeft Xerius jou alle nodige ondersteuning.
…in bijberoep
Je statuut hangt af van je situatie. Zo kan je enkel zelfstandige worden in bijberoep indien je ook een hoofdberoep hebt. Verkeer jij in dat geval? Dat ga je makkelijk na met de onderstaande vakjes:
- je werkt minstens 50% als werknemer;
- of je werkt minstens 50% als ambtenaar buiten het onderwijs;
- of je presteert minstens 60% van een voltijds uurrooster als leerkracht met een vaste benoeming;
- of je presteert minstens 50% van een voltijds uurrooster als leerkracht zonder een vaste benoeming;
- of je bent op brugpensioen (SWT) of ontvangt een werkloosheidsuitkering;
- of je krijgt een ziekte- of arbeidsongeschiktheidsuitkering als loontrekkende.
Een van deze voorwaarden voor jou van toepassing? Dan word jij zelfstandige in bijberoep.
Wat zijn de kosten van een zelfstandige in bijberoep?
Ook in bijberoep betaal je sociale bijdragen...
Een aansluiting bij het sociaal verzekeringsfonds is altijd gratis, dus ook in bijberoep. Wel betaal je elk kwartaal sociale bijdragen.
Al is er één uitzondering. Is jouw netto belastbaar inkomen als zelfstandige in bijberoep op jaarbasis lager dan 1.865,45 euro? Dan betaal je geen sociale bijdragen. Weet je bij je start al zeker dat je inkomen lager is? Dan kan je meteen voor een vrijstelling kiezen en geen sociale bijdragen betalen. Niet zeker? Betaal dan de minimumbijdrage (98,52 euro). Zo vermijd je boetes, als naderhand blijkt dat je toch meer verdiende dan de minimumgrens.
Bedraagt het inkomen uit je zelfstandige activiteiten op jaarbasis meer dan 1.865,45 euro? Dan hangt het exacte bedrag van je sociale bijdragen af van je inkomen. Deze bedragen altijd 20,5% van je netto belastbaar inkomen. Oftewel het inkomen dat je overhoudt nadat je je beroepskosten aftrekt van je omzet.
...en vraag je een btw-nummer aan
Bijna elke ondernemer moet een btw-nummer aanvragen. Een btw-nummer is namelijk gekoppeld aan je activiteit. Ongeacht of je in hoofdberoep of bijberoep zellfstandige bent en ongeacht hoeveel omzet je draait: oefen je een economische activiteit uit? Dan moet je je ondernemingsnummer laten activeren als btw-nummer.
We leggen je graag uit hoe de btw werkt voor startende zelfstandigen.
Belastingen en andere kosten
Uiteraard gaat het leeuwendeel van je budget naar de dagelijkse werking van je zaak. Hier en daar duiken er nog wat extra kosten op, zoals opstartkosten en belastingen. Meer weten? Lees het antwoord op de vraag: welke kosten heb je als zelfstandige in bijberoep?
De voordelen van zelfstandige in bijberoep
Je behoudt de privileges van een loontrekkende
Vakantie, bescherming bij arbeidsongeschiktheid, je wettelijke pensioenopbouw, ziekte-uitkering, ... Door te starten als zelfstandige in bijberoep behoud je al deze rechten uit je statuut als loontrekkende. Je profiteert dus echt van het beste van beide werelden..
Je gaat van start zonder risico
Heb je een idee om te ondernemen, maar voel je nog wat koudwatervrees? Dan is je bijberoep het ideale testparcours. Je stelt je businessplan op de proef zonder risico te nemen en je krijgt de tijd om je netwerk op te bouwen. Sprokkel je graag extra inspiratie? Met een Business Model Canvas maak je jouw plannen concreter dan ooit.
Je krijgt een extra inkomen
Extra geld in je portemonnee – dat is misschien wel het interessantste voordeel van allemaal. Hoeveel jij precies zal incasseren? Dat kan je prima inschatten op basis van een goed uitgewerkt business plan. Het doel is om minstens break-even te draaien. Je ondernemingsvorm – eenmanszaak of vennootschap – bepaalt dan mee hoeveel belastingen je betaalt.
Je kan deeltijds gaan werken
Eist je bijberoep meer tijd op dan voorzien? Dan heeft jouw werkgever misschien wel oren naar deeltijds werk. Je werkt dan bijvoorbeeld 20% minder, maar je nettoloon vermindert niet met 20%, omdat je in een lagere belastingschaal terechtkomt.
Wees wel loyaal en breng je werkgever op de hoogte van je plannen. Wil je een gelijkaardige activiteit opstarten als je baas? Lees dan aandachtig je arbeidsovereenkomst. Misschien staat daar wel een concurrentiebeding in...
Bijberoep starten: de administratieve formaliteiten
Wat doet Xerius voor jou?
Voor je verplichte wettelijke registratie als zelfstandige ben je van harte welkom bij Xerius Ondernemingsloket. Onze experts regelen voor jou:
- de inschrijving van je eenmanszaak in de Kruispuntbank van Ondernemingen. De KBO kent jou dan een ondernemingsnummer toe. Dat kan je perfect vergelijken met de identiteitskaart van je zaak.
- btw nummer aanvragen. Ons Ondernemingsloket laat je ondernemingsnummer vervolgens activeren als btw-nummer. Het btw-kantoor voegt dan de letters “BE” toe aan je nummer. Dit nummer heeft als doel om het innen en doorstorten van de btw vlot te laten verlopen. Daarom moet het op alle documenten van je zaak vermeld worden.
- je aansluiting als zelfstandige. Zo ben je sociaal beschermd als zelfstandige. De sociale bijdragen betaal je elk kwartaal aan Xerius. Wij storten het geld nog dezelfde dag door aan de overheid. Lees hier hoeveel sociale bijdragen jij als starter betaalt.
- de aanvraag van eventuele vergunningen. Denk maar aan een eetwarensvergunning of alcoholvergunning, om enkele vaak voorkomende voorbeelden te geven. Let wel: sommige exemplaren moet je in hoogsteigen persoon aanvragen. Klop zeker ook eens aan bij je gemeente, je beroepsvereniging of federatie.
Wat moet je zelf nog doen bij je opstart?
- Open een bankrekening op naam van je zaak. Zo blijven je zakelijke verrichtingen strikt gescheiden van je persoonlijke uitgaven. En weet je, voor je bankrekeningnummer hoef je zelfs niet langs een bankkantoor te gaan. Wanneer je je inschrijft via Xerius kan je meteen online je rekeningnummer regelen.
- Zoek een goede boekhouder. Die is elke cent waard. Een boekhouder bespaart je namelijk niet alleen rompslomp, maar ook geld. Toegegeven, boekhouders zijn veelgevraagd. En als je in bijberoep start is het niet altijd evident om er een te vinden. Geen zorgen. Loopt jouw zoektocht op niets uit? Dan zijn er tegenwoordig genoeg hulpmiddelen om zelf je boekhouding eenvoudig en correct te voeren. Kijk bijvoorbeeld wat Dexxter voor jou kan betekenen.
Bijberoep starten: meest gestelde vragen
-
Wat als ik mijn job als werknemer verlies?
“Panta rhei” wisten de Griekse filosofen al: alles stroomt, er zijn geen zekerheden in het leven. Verlies jij je werk, dan zijn er twee mogelijkheden:
- heb je recht op een werkloosheidsuitkering? Dan kan je zelfstandige blijven in bijberoep. Een tip: vraag bij de RVA naar de precieze voorwaarden, zodat je jouw uitkering niet op het spel zet.
- krijg je geen werkloosheidsuitkering? Dan wordt je zelfstandige activiteit je hoofdberoep.
-
Kan ik starten als zelfstandige als ik werkloos ben?
Inderdaad, dat kan. Sterker nog: de overheid stimuleert werkzoekenden om het heft in eigen handen te nemen. De maatregel “Springplank naar zelfstandige” laat jou toe om als werkloze te starten in bijberoep, en intussen nog een jaar uitkeringen te ontvangen.
Na dat jaar word je dan zelfstandige in hoofdberoep. Blijkt een carrière als zelfstandige toch niets voor jou? Dan zet je de activiteit gewoon stop.
Deze springplankregeling vraag je aan bij de RVA. Op de RVA-website lees je alles over de precieze voorwaarden. Die komen in grote lijnen hierop neer:
- vraag je een uitkering aan? Informeer je uitbetalingsinstelling over de start van je bijberoep. Ontvang je al uitkeringen? Breng je uitbetalingsinstelling op de hoogte vóór je opstart als zelfstandige. Laat je dit niet tijdig weten, dan kan je de uitkeringen verliezen.
- ben je loontrekkende? Dan mag je geen ontslag nemen, enkel en alleen om van deze maatregel te kunnen genieten.
- de voorbije zes jaar oefende je jouw toekomstige bijberoep niet uit als hoofdberoep.
- je activiteit wordt niet door derden uitgeoefend, bijvoorbeeld door iemand aan te werven met een contract of via onderaanneming.
Krijg je de goedkeuring van de RVA? Dan klop je daarmee aan bij je sociaal verzekeringsfonds, zodat je kan aansluiten in bijberoep.
-
Mag ik de hulp van iemand anders inschakelen?
De partner met wie je gehuwd bent of wettelijk samenwoont mag gerust een handje toesteken. Voor feitelijk samenwonenden is de situatie net iets anders, want dan sluit je partner aan als zelfstandig helper. Zo kan hij of zij de administratie van jouw schouders nemen. Je eenmanszaak hoort zo’n beetje bij het huishouden, en jullie mogen de taken daarin verdelen.
Als je partner een job heeft of hij/zij een uitkering krijgt, beschouwt de wet hem of haar niet als zelfstandige, waardoor een aansluiting niet nodig is. Zonder job of uitkering is dat dus wel het geval. Let wel, dit geldt enkel voor gehuwden en wettelijk samenwonenden.
De kaarten liggen anders wanneer je een vennootschap opstart. Dan moet je partner een functie hebben in de vennootschap om mee te mogen werken. Mede-zaakvoerder of werkend vennoot ligt dan voor de hand.
-
Kan ik mijn interimcontract combineren met een bijberoep?
Dat kan, onder de volgende voorwaarden:
- Je staat minstens halftijds onder contract en presteert in één kwartaal minstens 235 uren.
- Je hebt de allereerste dag van je bijberoep een contract als loontrekkende.
- Ook de laatste dag van het kwartaal moet je minstens halftijds onder contract staan.
Is dat niet het geval? Dan sluit je aan in hoofdberoep.
Neem bijvoorbeeld het geval van Thomas. Hij doet al jaren regelmatige opdrachten voor een interimkantoor. Is er geen werk, dan zit hij thuis en wijdt hij zich aan zijn passie: interieurdecoratie.
Een goede vriend vraagt hem om zijn nieuwe loft in te richten. Daarom wil Thomas starten in bijberoep. Hij schrijft zich in als zelfstandige op 5 juli, de dag waarop hij met de werken begint.
Zijn volgende voltijds interimwerk begint pas op 19 juli. Op de allereerste dag van zijn zelfstandige activiteit heeft Thomas dus geen contract als loontrekkende. Daarom wordt hij voor het kwartaal van juli tot september beschouwd als zelfstandige in hoofdberoep – ook al werkt hij de rest van het kwartaal weer via interim.
-
Wanneer ben ik een zelfstandig helper?
Dat is het geval wanneer je het ondernemingshoofd van een eenmanszaak helpt of vervangt. Je doet dit zonder een arbeidsovereenkomst af te sluiten, dus als zelfstandige. Je kan zowel in hoofdberoep als in bijberoep helper zijn.
Het ondernemingshoofd van de eenmanszaak hoeft geen familie van jou te zijn. Is je zaak gevestigd in Brussel of Wallonië, en wil jij ondernemersvaardigheden aantonen? Dan is die familieband wel vereist.
Aansluiten als helper is verplicht in de volgende gevallen:
- je bent ouder dan 20 jaar of gehuwd;
- je bent geen student meer met recht op Groeipakket (de vroegere kinderbijslag);
- je werkt regelmatig als zelfstandige, met een totaal van meer dan 90 dagen per jaar.
Je kan geen helper zijn in een vennootschap. Werk je daar zonder arbeidsovereenkomst? Dan ben je een werkend vennoot. Ook dan moet je als zelfstandige aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds.
-
Mag ik thematisch verlof nemen en tegelijk zelfstandige zijn in bijberoep?
Neem je voltijds ouderschapsverlof, voltijds verlof voor medische bijstand of voltijds palliatief verlof? Dan krijg je daarvoor een uitkering. De sociale zekerheid beschouwt deze uitkering als een “volwaardig statuut” en houdt een bijdrage af. Daarom sluit je aan in bijberoep wanneer je start als zelfstandige. Je sociale bijdragen zijn dan puur “solidariteitsbijdragen”.
Neem het zekere voor het onzekere: pols bij de instelling die je uitkering uitbetaalt of je een zelfstandige activiteit mag starten. Doe je dat niet, dan kan je de uitkering verliezen. In dat scenario heb je geen volwaardig statuut meer, waardoor je zelfstandige activiteit automatisch je hoofdberoep wordt. Dan moet je de minimumbijdrage als zelfstandige in hoofdberoep betalen om in orde te blijven met de sociale zekerheid.
Neem je deeltijds thematisch verlof? Dan bestaat de kans dat je geen uitkering krijgt wanneer je zelfstandig bent in bijberoep. Klop ook in dat geval aan bij je uitbetalingsinstelling, zodat je geen enkel risico neemt.
Een uitkering voor loopbaanonderbreking of tijdskrediet is geen thematisch verlof. Het gaat dus niet om “volwaardige statuten”, waardoor je niet kan starten in bijberoep.
Deze pagina voor je samengevat
- Je kan zelf niet kiezen of je start in hoofdberoep of in bijberoep. Je statuut hangt af van je situatie.
- Starten als zelfstandige in bijberoep is eenvoudig en goedkoop.
- Je kan in bijberoep zoveel verdienen als je wil. Sterker nog: je kan meer verdienen dan in hoofdberoep.
- Starten als zelfstandige in bijberoep doe je via Xerius Ondernemingsloket.
Helemaal klaar?
