Rechts persoonlijkheid
Wanneer kies je voor een vereniging?
Je vereniging moet een belangeloos doel nastreven. Anders gezegd: winst uitkeren is uit den boze. Waarom zou je dan toch kiezen voor deze rechtsvorm? En hoe leg je de eerste steen?
Wat is een vereniging of stichting?
Dat staat uiteraard zwart op wit beschreven in het wetboek van vennootschappen. Lees maar even mee:
“Een vereniging wordt opgericht bij een overeenkomst tussen twee of meer personen, de leden genaamd. Zij streeft een belangeloos doel na in het kader van één of meer welbepaalde activiteiten die zij tot voorwerp heeft. Zij mag rechtstreeks noch onrechtstreeks enig vermogensvoordeel uitkeren of bezorgen aan de oprichters, de leden, de bestuurders of enig andere persoon behalve voor het in de statuten bepaald belangeloos doel. Elke verrichting in strijd met dit verbod is nietig.”
“Een stichting is een rechtspersoon zonder leden, opgericht bij rechtshandeling door een of meer personen, de stichters genoemd. Haar vermogen wordt bestemd om een belangeloos doel na te streven in het kader van een of meer welbepaalde activiteiten die zij tot voorwerp heeft. Zij mag, op straffe van nietigheid, rechtstreeks noch onrechtstreeks enig vermogensvoordeel uitkeren of bezorgen aan de stichters, de bestuurders of enig andere persoon, behalve in dit laatste geval, voor het in de statuten bepaald belangeloos doel.”
Ben je er nog? Dan viel het jou vast op dat je vereniging of stichting – en dat is cruciaal – op geen enkele manier winst mag uitkeren. Dat betekent niet dat je geen zaken mag doen en winst boeken. Je mag die winsten echter uitsluitend gebruiken om je belangeloze doel te bereiken.
Wat ook interessant is om te weten:
- Het onderscheid tussen een vereniging en een stichting zit in de aansprakelijkheid. Een stichting, een vzw en een ivzw hebben rechtspersoonlijkheid, waardoor jij zelf beperkt aansprakelijk bent. Een feitelijke vereniging bezit die rechtspersoonlijkheid niet, waardoor jij onbeperkt en hoofdelijk aansprakelijk bent.
- Je vereniging is geen vennootschap. Een vennootschap mag wel winst uitkeren.
- Je vereniging is wel een onderneming. Bijgevolg kan je op de fles gaan.
Waarom zou je kiezen voor deze rechtsvorm?
Een stichting of vereniging laat je toe om een vermogen te gebruiken voor een belangeloos doel. Dat gebeurt vaak in de culturele sector, waar jeugdhuizen, theatergezelschappen en sportclubs voor de verenigingsvorm kiezen.
Maar ook voor privépersonen kan deze keuze nuttig zijn. Een stichting kan bijvoorbeeld dienen om een kasteel voor de volgende generaties in de familie te houden. Of ouders kunnen een kunstverzameling of fondsen in een stichting onderbrengen, en zo de toekomst van hun kind met een beperking veilig stellen.
Het doel is nooit om geld te verdienen, maar om mensen te verenigen rond een bepaalde activiteit. Is poen scheppen wel je oogmerk, dan begin je beter een vennootschap of eenmanszaak.
Onder welke voorwaarden mag je een vereniging oprichten?
Een stichting mag je alleen beginnen, voor een vereniging moet je nog iemand meetrekken in het bad. Meer volk mag uiteraard altijd.
Het verplichte aantal bestuurders hangt af van de vorm, zoals je ziet in de tabel. De bestuurders zetelen samen in – hoe raad je het – de raad van bestuur, kortweg rvb. Dit orgaan leidt de onderneming.
Een startkapitaal is niet vereist. Bijgevolg moet je ook geen financieel plan op tafel leggen. Afhankelijk van de grootte van je vereniging of stichting voer je een eenvoudige of een dubbele boekhouding.
leden
oprichtingsakte
bestuur
boekhouding
Vereniging zonder winstoogmerk (vzw)
ja
minstens 2
authentiek of onderhands
minstens 3 bestuurders
eenvoudig/dubbel
Internationale vzw (ivzw)
ja
minstens 2
authentiek, dus notaris is nodig
vrij te bepalen in de statuten
eenvoudig/ dubbel
Private stichting (ps)
ja
geen (minstens 1 stichter)
authentiek, dus notaris is nodig
1 of meer bestuurders
eenvoudig/ dubbel
Stichting van openbaar nut (son)
ja
geen (minstens 1 stichter)
authentiek, dus notaris is nodig
1 of meer bestuurders
eenvoudig/ dubbel
Feitelijke vereniging
nee
minstens 2
onderhands, dus geen notaris nodig
vrij te bepalen in de statuten
eenvoudig/ dubbel
Zo richt je een stichting of vereniging op
Elke vereniging en stichting heeft zijn eigen regeltjes. Hieronder lees je welke stappen je altijd moet nemen:
- Beantwoord eerst en vooral de hamvraag: met wie ga je in zee? Bij de stichting kan je alleen van wal steken, in alle andere gevallen ben je minstens in duo.
- Vind een boekhouder voor de administratieve ondersteuning – lees: je boekhouding. Zet samen zeker al eens een boom op over de fiscale gevolgen van een eigen vereniging.
- De volgende stappen hangen dan af van de rechtsvorm die je kiest.
- Richt je een ivzw of stichting (ps, son) op? Klop dan aan bij de notaris. Hij legt een uittreksel uit je oprichtingsakte neer op de griffie van de Ondernemingsrechtbank en laat de oprichting publiceren in het Belgisch Staatsblad. Vervolgens bezorgt de notaris jou je ondernemingsnummer. Dat kan een tweetal weken duren.
- Een vzw oprichten mag je ook onderhands. Je bent dus niet verplicht om de notaris in te schakelen. De oprichting moet wel verschijnen in het Belgisch Staatsblad. Dat regel je via de Griffie van de Ondernemingsrechtbank, die ook zorgt voor je ondernemingsnummer. Een taak waar Xerius je mee kan helpen.
- Bij een feitelijke vereniging ben je zelfs niet verplicht om statuten op te stellen. Er valt dan ook niets te publiceren in het Belgisch Staatsblad. Je dient wel langs te gaan bij: de btw-administratie als je btw-plichtige activiteiten uitvoert en de rsz als je personeel in dienst neemt.
Heb je je ondernemingsnummer gekregen?
Heb je een ivzw of stichting? Dan kan je via de knop hieronder je onderneming online activeren. Heb je een feitelijke vereniging? Neem dan even contact met ons op. Een vzw oprichten doe je via de vzw-pagina.
178,1 euro
inclusief btw+ 105,50 euro (wettelijk tarief) per extra vestiging
Xerius zorgt voor:
- inschrijving als handelsonderneming in de Kruispuntbank van Ondernemingen (105,50 euro)
- activatie van je ondernemingsnummer als btw-nummer, indien van toepassing (72,6 euro)
- aansluiting van de bestuurders en de vennootschap bij Xerius sociaal verzekeringsfonds
vereniging starten
Lees meer over wat Xerius allemaal voor jou in orde brengt.
Misschien vraag je je dit nog af..
-
Welke gevolgen heeft de nieuwe vennootschapswet voor verenigingen en stichtingen?De wet van verenigingen en stichtingen is nu mee opgenomen in het wetboek van vennootschappen. Daardoor mag de vzw zonder beperking economische activiteiten ontwikkelen – en bijgevolg winst maken. Ze mag deze alleen niet uitkeren. Wat ook verandert: door de nieuwe wet kan een vennootschap omgezet worden naar een vzw.
-
Waarin verschillen een vzw, ivzw en stichting van een feitelijke vereniging?Er is een dubbel verschil. In tegenstelling tot een feitelijke vereniging heeft een vzw, ivzw en stichting a) rechtspersoonlijkheid en b) een vermogen dat los staat van het privévermogen van de aangesloten leden. Deze leden zijn dus nooit hoofdelijk aansprakelijk voor schulden van de vereniging. Alleen bij fraude kan hun privévermogen gebruikt worden om de schulden te betalen.
-
Wat is het verschil tussen de verschillende verenigingen?
vzw staat voor “vereniging zonder winstoogmerk”. Twee begrippen zijn belangrijk in deze definitie. “Vereniging” betekent dat een aantal mensen (of andere verenigingen) zich verenigen met een gemeenschappelijk doel, dat de leden zelf kiezen. "Zonder winstoogmerk” betekent dat de vereniging niet tot doel heeft om winst te maken. Dat mag wel, maar die winst moet terugvloeien naar de vereniging en het realiseren van haar doel. Het privévermogen blijft buiten schot.
Ivzw is de afkorting van “internationale vzw”. Deze vzw is actief buiten België, maar de hoofdzetel is gevestigd in ons land.Er zijn twee soorten stichtingen: de private stichting (ps) en de stichting van openbaar nut (son).
Een feitelijke vereniging heeft geen rechtspersoonlijkheid en draagt dus geen rechten en plichten. Zij kan geen verbintenissen aangaan en bijvoorbeeld geen eigenaar worden van roerende of onroerende goederen. De aangekochte goederen vormen een collectieve eigendom en behoren in onverdeeldheid toe aan de leden. Er zijn geen specifieke formaliteiten voor de oprichting, die zelfs stilzwijgend of mondeling kan gebeuren.
-
Wat zijn de 4 verschillen tussen een vzw en een stichting?
- Voor de oprichting van een vereniging zonder winstoogmerk zijn meerdere personen nodig. Een stichting kan je alleen oprichten.
- Bij een vzw dienen de oprichters geen eigen kapitaal in te brengen. Dat is bij de stichting wel het geval.
- Een vzw heeft een algemene ledenvergadering en een raad van bestuur. Een stichting heeft enkel dat laatste.
- Je vzw oprichten mag met een onderhandse akte. Bij een stichting is de authentieke akte verplicht.
-
Wat is het dubbele verschil tussen een vzw en een internationale vzw?Zoals de naam al zegt, werkt de ivzw internationaal. De vzw is alleen actief in België. Ander belangrijk onderscheid: de ivzw wordt verplicht opgericht bij authentieke akte, bij een vzw bestaat die verplichting niet en kan een onderhandse akte volstaan.