Wat betekent de nieuwe vennootschapswet voor jou?

1. Het verschil tussen burgerlijke en handelsvennootschappen verdwijnt.

Het vorige wetboek maakte een onderscheid tussen

• handelsvennootschappen die een commercieel doel hebben, bijvoorbeeld een bouwbedrijf;
• burgerlijke vennootschappen die geen commercieel doel hebben, zoals de gemeenschappelijke praktijk van twee artsen.

Het nieuwe wetboek van vennootschappen beschouwt alle vennootschappen, verenigingen en stichtingen als “ondernemingen”. Dit betekent dat burgerlijke vennootschappen en verenigingen ook het faillissement zullen kunnen aanvragen. Dat “recht” was tot nu toe voorbehouden aan handelsvennootschappen. Bevoegde rechtbank voor alle ondernemingen is de nieuwe ondernemingsrechtbank, de vroegere rechtbank van koophandel.

De “Europese vennootschap” en het “economisch samenwerkingsverband” veranderen niet. Deze vennootschapsvormen vallen immers onder Europees toezicht.

3. Hoe zit het met mijn financiële verantwoordelijkheid?

Wat betekent “voldoende aanvangsvermogen”? 

Net als de BVBA schermt de BV je privévermogen af, wanneer je bedrijf in woelig vaarwater komt. De BV is echter “kapitaalloos”. Dit betekent dat je niet langer verplicht bent om het minimumkapitaal van 18.550 euro op tafel te leggen. In de plaats komt een “toereikend aanvangsvermogen”. Met andere woorden: de vennootschap moet bij de start genoeg eigen vermogen hebben om haar activiteiten uit te voeren.

Dit nieuwe criterium sluit beter aan op de realiteit van de nieuwe vennootschap. De kapitaalvereiste is niet meer absoluut of arbitrair, maar kan afgestemd worden op de werkelijke behoeften. De inbreng kan trouwens ook in de vorm van zogenaamde “nijverheid”, een idee of zelfs arbeidstijd – dit wil zeggen: als kapitaal en leningen. Zelfs een inbreng in natura is mogelijk, in de vorm van knowhow.

Hoe zit het met jouw aansprakelijkheid?

Hou er wel rekening mee dat je als oprichter twee jaar lang aansprakelijk blijft voor deze vereiste. Dat maakt een goed en doordacht financieel plan belangrijker dan ooit. De nieuwe vennootschapswet legt daarvoor zelfs enkele criteria op, met elementen die het plan zeker moet bevatten.

Je aanvangsvermogen bij de oprichting moet duidelijk toereikend zijn voor de normale uitoefening van je activiteit gedurende ten minste twee jaar. Is dat niet het geval, en gaat je zaak binnen drie jaar op de fles? Dan ben je als oprichter hoofdelijk aansprakelijk voor de verbintenissen van je vennootschap. Neem daarom geen enkel risico: bereid je financieel plan goed voor en stap met het resultaat gerust naar je boekhouder of accountant.

De notaris neemt je financieel plan in ontvangst, bij het opstellen van de oprichtingsakte. Hij gaat na of het plan beantwoordt aan alle criteria. Maar let wel: de notaris doet geen inhoudelijke controle.

Ook het dividend is een belangrijk verschil.

Om een dividend uit te keren, moet je bedrijf eerst slagen voor een balans- en liquiditeitstest. Dit betekent dat na de uitbetaling van het dividend

1. je eigen vermogen niet negatief wordt;
2. je alle opeisbare schulden van de komende 12 maanden kan betalen.

4. Het wordt eenvoudiger om je positie als sleutelfiguur te versterken.

Je bent niet langer verplicht om een vennootschap op te richten met meerdere personen.

In de nieuwe vennootschapswet kan een NV maar 1 bestuurder hebben, tegenover 3 in de vorige versie. Bovendien wordt het bijna onmogelijk om deze bestuurder af te zetten. Dat opent nieuwe mogelijkheden bij familiale overdracht. Aandelen kunnen reeds aan de kinderen geschonken worden terwijl de pater familias als enige bestuurder wordt aangeduid. Heeft hij het vetorecht? Dan is het voor de kinderen bijna onmogelijk om hun vader te ontslaan.

De statuten van een NV kunnen een opvolger aanduiden voor het geval de enige bestuurder overlijdt. Voor de BV(BA) was dat al langer mogelijk.

Voor de CV blijft het minimum van 3 oprichters bestaan. Voor de maatschap zijn dat er minimum 2.

5. In een NV en BV kan je aandelen uitgeven met meervoudig stemrecht.

In principe heeft elk aandeel 1 stem. Statuten kunnen echter afwijken voor:

• aandelen met meervoudig stemrecht;
• aandelen zonder stemrecht;
• aandelen die alleen onder bepaalde voorwaarden kunnen stemmen.

Om aandelen met meervoudig stemrecht uit te geven, moet je dus de statuten van de onderneming wijzigen.

• Niet-genoteerde vennootschappen moeten de uitgifte van deze aandelen goedkeuren met 75% van de stemmen.
• Bij genoteerde vennootschappen is een twee derde meerderheid nodig. Zo kunnen deze bedrijven trouwe aandeelhouders belonen met dubbel stemrecht. Dit voorrecht is daarom alleen mogelijk voor volstortte aandelen die minstens 2 jaar ononderbroken op naam van dezelfde aandeelhouder staan.

6. Je bestuurdersaansprakelijkheid wordt beperkt.

Het bedrag waarvoor je als bestuurder aansprakelijk bent, wordt afgestemd op de grootte van je onderneming. Die som kan schommelen van 125.000 euro tot 12 miljoen euro. Let wel: de beperking geldt niet voor alle fouten. Hogere bedragen blijven mogelijk bij bedrieglijk opzet en onbetaalde sociale bijdragen, btw en bedrijfsvoorheffing.

7. Invoering van de statutaire zetel.

Door afstand te doen van de werkelijke zetelleer wil de wetgever de aantrekkelijkheid van België als vestigingsland verhogen voor internationaal agerende ondernemingen.

• Het vennootschapsrecht geldt van het land waar de statutaire zetel is gevestigd.

• Grensoverschrijdend verhuizen wordt eenvoudiger omdat duidelijker is welk nationaal vennootschapsregime van toepassing is.

• De verplaatsing van de zetel heeft enkel gevolgen voor het vennootschapsrecht. Onder meer het fiscaal recht, sociaal recht, insolventierecht en milieurecht blijven ongewijzigd.

• Een Belgische vennootschap kan haar zetel verplaatsen naar een ander land en zo het recht van dat land aannemen.

• De statuten moeten uitdrukkelijk het gewest van de zetel vermelden. Verhuizen binnen het gewest kan via een gewone beslissing van het bestuursorgaan.